‘अनेक तीर्थक्षेत्रांनी पावन झालेली भारतभूमी ही संतांची भूमी आहे. देवता, साधू-संत आणि ऋषिमुनी यांच्या पदस्पर्शाने पवित्र झालेल्या या वसुंधरेवरील प्रत्येक तीर्थक्षेत्र हे ईश्वरी ऊर्जेचा स्रोत असून मानवाला मिळालेली ती एक देणगी आहे.
हरिद्वार येथे गंगा नदीच्या घाटावर धार्मिक विधी करतांना अल्‍पवयीन मुलींसह महिलांची विनाअनुमती छायाचित्रे काढून, तसेच व्‍हिडिओ बनवून ते सामाजिक माध्‍यमांवरून प्रसारित केल्‍याचे समोर आले आहे.
‘विष्णुपदी’ असे भाग्यवान । श्रीचरणी लाभले गंगेला स्थान ।
गंगानदीची कथा महान । ऋषीमुनींनी केले तिचे गुणगान ।।
गंगा नदी आणि ऋषिकेश यांचे पावित्र्य जपण्याविषयी पोलीस आणि प्रशासन विदेशी पर्यटकांना सांगत नाहीत का ? अशा पर्यटकांवर कारवाई केल्यावरच इतरांवर वचक बसेल !
शतकाआधीची नर्मदा आजही तशीच आहे, पावन आणि विपुल ! तशीच ती पुढेही राहील. ‘पुण्या सर्वत्र नर्मदा ।
‘गमयति भगवत्‍पदमिति गङ्‍गा ।’
अर्थ : स्नान करणार्‍याला भगवत् पदापर्यंत पोचवते ती गंगा !
‘गम्‍यते प्राप्‍यते मोक्षार्थिभिरिति गङ्‍गा ।’ शब्‍दकल्‍पद्रुम
अर्थ : मुमुक्षु जिच्‍याकडे जातात, ती गंगा !
भारतातील प्रमुख सप्तनद्यांमध्ये गंगा नदीला अग्रस्थान प्राप्त आहे. ज्याप्रमाणे श्री दुर्गादेवी शक्तीचे, श्री सरस्वतीदेवी ज्ञानाचे आणि श्री महालक्ष्मीदेवी धन अन् ऐश्वर्य यांचे प्रतीक आहेत, तसेच पावित्र्य अन् दिव्यता यांचे प्रतीक श्री गंगा नदी आहे.
गंगा ही केवळ नदी नसून ती श्रेष्‍ठतम तीर्थदेवता आहे. त्‍यामुळे भारतियांसाठी गंगा प्राणांहूनही प्रिय ठरते. भाविकांची पापे धुण्‍याचे आध्यात्मिक कार्य ईश्‍वरानेच तिला वाटून दिलेले आहे. गंगा स्नानाने शुद्ध करते, तर नर्मदा नदी नुसत्‍या दर्शनानेच मानवाला शुद्ध करते.
