‘शिव म्हणजे कल्याण करणारा, शुभंकर. तो सर्व सृष्टीचा लयकर्ताही समजला जातो. लय म्हणजे शेवट किंवा अंत घडवणारा, नष्ट करणारा; परंतु ‘लय’ या शब्दाचा अर्थ ‘जीवन एका सुरेल लयीत बांधणारा’, असाही का समजू नये ?
शिवाचा डावा डोळा म्हणजे पहिला डोळा, उजवा डोळा म्हणजे दुसरा डोळा आणि भ्रूमध्याच्या जरा वर सूक्ष्मरूपात असलेला ऊर्ध्व नेत्र म्हणजे तिसरा डोळा होय. ऊर्ध्व नेत्र हे डावा अन् उजवा अशा दोन्ही डोळ्यांच्या संयुक्त शक्तीचे प्रतीक आहे आणि अतींद्रिय शक्तीचे महापीठ आहे.
सर्वसामान्य उपासकांची प्रकृती तारक स्वरूपाची असल्याने शिवाची तारक उपासना ही त्यांच्या प्रकृतीला जुळणारी आणि त्यांच्या आध्यात्मिक उन्नतीस पूरक ठरणारी असते.
शंकराची महाविष्णूवर पुष्कळ श्रद्धा आहे. त्याने महाविष्णूच्या पायाखालची गंगा आपल्या मस्तकी धारण केली आहे.
शिव हा शब्द वश्’ या शब्दापासून वर्णव्यत्यास, म्हणजे अक्षरांची उलटापालट या पद्धतीने निर्माण झाला आहे. ‘वश्’ म्हणजे प्रकाशणे; म्हणून जो प्रकाशतो तो शिव. शिव हा स्वयंसिद्ध अन् स्वयंप्रकाशी आहे. तो स्वतः प्रकाशित राहून विश्‍वालाही प्रकाशित करतो.
‘हिंदु धर्मात धर्म, अर्थ, काम आणि मोक्ष हे चार पुरुषार्थ सांगितले आहेत. त्यांपैकी ‘काम’ हा पुरुषार्थ साध्य करून हळूहळू ‘मोक्ष’ या पुरुषार्थाकडे जाता यावे, यासाठी विवाहसंस्काराचे प्रयोजन आहे
‘मार्गशीर्ष अमावास्या, २६.१२.२०१९, गुरुवार या दिवशी भारताच्या दक्षिणेकडील प्रदेशात सकाळी साडेनऊच्या सुमारास ‘कंकणाकृती’ सूर्यग्रहण दिसणार असून उर्वरित संपूर्ण भारतामध्ये हे सूर्यग्रहण ‘खंडग्रास’ दिसणार आहे.
१. ‘‘या जगात सर्वश्रेष्ठ देव कोण आहे ?
२. असा कोणता देव आहे, ज्याला शरण जाणे योग्य आहे ?
श्री दत्ताच्या अनेक मंदिरांमध्ये श्री दत्ताची मूर्ती त्रिमुखी असते. पुण्याजवळील नारायणपूर येथे श्री दत्ताची एकमुखी मूर्ती आहे. श्री दत्ताची मूर्ती त्रिमुखी आणि एकमुखी असण्यामागील आध्यात्मिक कारणे पुढीलप्रमाणे आहेत.
‘श्री’ म्हणजे लक्ष्मी आणि ती ज्याच्या पायाशी आहे तो ‘श्रीपाद’. ‘श्रीपाद वल्लभ’ म्हणजे लक्ष्मी त्याच्या पायाशी असून तो लक्ष्मीचा स्वामी आहे, असा (श्रीविष्णु).