उदास गाण्यांमुळे सुंदर आठवणींना उजाळा ! – संशोधन

भावना व्यक्त करणे, हे तणाव अल्प करण्यासह एकटेपणात साथसंगत करतात. उदास संगीत आपल्याला परिस्थितीची खरी ओळख करून देते. ‘आपण जे अनुभवत आहोत त्यात काहीच चुकीचे नाही’, हा विश्‍वास दु:खाने भरलेले संगीत आपल्याला देते.

गंधर्वश्रेष्ठ आणि महामुनी ‘तुंबरु’ यांची आध्यात्मिक गुणवैशिष्ट्ये !

महामुनी तुंबरूच्या उदाहरणावरून ‘भाग्यापेक्षा कर्म महत्त्वाचे आहे’, हे सूत्र अधोरेखित होते. त्यामुळे मनुष्याने कर्मप्रधान राहून प्रारब्धाला दोष न देता क्रियमाण कर्माचा योग्य वापर केला, तर त्याची मनुष्यत्वाकडून दिव्यत्वाकडे वाटचाल होऊ शकतो’, हे प्रेरणादायी सूत्र शिकायला मिळाले.

हरहुन्‍नरी कलाकार असूनही अल्‍प अहं असलेले आणि उत्तम स्‍मरणशक्‍तीची देणगी लाभलेले पणजी (गोवा) येथील नाट्यवर्य पद्मश्री श्री. प्रसाद सावकार (वय ९४ वर्षे) !

२०.१२.२०२२ या दिवशी महर्षि अध्‍यात्‍म विश्‍वविद्यालयाच्‍या संगीत आणि नाट्य या कलांशी संबंधित सेवा करणार्‍या साधकांनी नाट्यवर्य पद्मश्री श्री. प्रसाद सावकार (वय ९४ वर्षे) यांची त्‍यांच्‍या पणजी (गोवा) येथील निवासस्‍थानी सदिच्‍छा भेट घेतली.

पुणे येथील शास्त्रीय गायक आणि गायनगुरु पं. डॉ. विकास कशाळकर यांनी ‘संगीताच्या माध्यमातून साधना’, या विषयावर केलेले अनमोल मार्गदर्शन !

पं. डॉ. विकास कशाळकर हे पुणे येथे वास्तव्यास असून ते शास्त्रीय गायक आणि गायनगुरु आहेत.

पुणे येथील प्रसिद्ध तबलावादक आणि पद्मश्री पं. सुरेश तळवलकर यांनी ‘संगीताच्या माध्यमातून साधने’विषयी केलेले अनमोल मार्गदर्शन आणि त्यांचे संगीत-साधनेतील काही अनुभव !

पं. सुरेश तळवलकर प्रसिद्ध तबलावादक आहेत. ते पुणे येथे वास्तव्यास आहेत. त्यांचा जन्म कीर्तनकार कुटुंबात झाला असून त्यांना लहानपणापासूनच धार्मिकता आणि संगीत यांची आवड आहे.

नृत्य आणि गायन स्पर्धा कार्यक्रमांची जाणवलेली विदारक स्थिती अन् त्याचा स्पर्धकांवर होणारा परिणाम आणि त्यासाठी असलेली साधनेची आवश्यकता !

ज्या वयात मुले चांगले विचार ग्रहण करून घडतात, त्यांच्यावर अशा नाच-गाण्यांमुळे विपरीत परिणाम होईल. भावी पिढीवर चांगले संस्कार घडल्यासच राष्ट्राचे भवितव्य घडणार आहे.

नृत्य आणि गायन स्पर्धा कार्यक्रमांची जाणवलेली विदारक स्थिती अन् त्याचा स्पर्धकांवर होणारा परिणाम आणि त्यासाठी असलेली साधनेची आवश्यकता !

भारतीय संगीत’ ही ईश्वराने मानवाला दिलेली एक ‘दैवी देणगी’ आहे. कलेचा मूळ उद्देश ‘ईश्वरप्राप्ती’ हा आहे.

कोलकाता (बंगाल) येथे स्‍थायिक असलेले मूळचे जर्मनी येथील रुद्रवीणावादक पं. कास्‍टन विकी (Carsten Wicke) यांची महर्षि अध्‍यात्‍म विश्‍वविद्यालयाच्‍या संशोधन केंद्राला सदिच्‍छा भेट !

‘रुद्रवीणेच्‍या धीरगंभीर स्‍वरांनी श्रोत्‍यांना मंत्रमुग्‍ध करणारे पं. कास्‍टन विकी यांनी महर्षि अध्‍यात्‍म विश्‍वविद्यालयाच्‍या संशोधन केंद्राला सदिच्‍छा भेट दिली.

‘अनाम प्रेम’ संस्‍थेच्‍या तीन साधकांनी रुद्रवीणा वाजवल्‍यावर गोवा येथील महर्षि अध्‍यात्‍म विश्‍वविद्यालयाचे संत आणि साधक यांंना जाणवलेली सूत्रे आणि आलेल्‍या अनुभूती

रुद्रवीणा हे एक प्राचीन भारतीय वाद्य आहे. सद्यःस्‍थितीमध्‍ये हे वाद्य लोप पावत चालले आहे. हे वाद्य वाजवणारे कलाकारही अल्‍प झाले आहेत. मुंबई येथील ‘अनाम प्रेम’ संस्‍थेचे संस्‍थापक प.पू. दादाजी (श्री. सुभाष देसाई), मुंबई हे या वाद्याच्‍या उत्‍थानासाठी कार्य करत आहेत.

सतारवादक श्री. मनोज सहस्रबुद्धे यांनी ‘काळानुसार संगीताचा अंतर्मुखतेकडून बहिर्मुखतेकडे होणारा प्रवास आणि त्‍यातील टप्‍पे’, यांचा केलेला अभ्‍यास अन् त्‍यांना त्‍याविषयी मिळालेले ज्ञान !

संगीत ही काही प्रमाणात शारीरिक आणि मानसिक व्‍याधींवर उपचार करणारी कला आहे, तर ध्‍यान हे अध्‍यात्‍मातील एक साधन आहे.