परमेश्वरविषयक भक्ती अंतःकरणात वाढावी आणि सर्व जीवनसंसार शांतीसुखाचा व्हावा; म्हणून ईशसेवेचे जे स्मरणादि ९ प्रकार सांगितले आहेत, त्यात ‘कीर्तन’ हा एक विशेष महत्त्वाचा प्रकार आहे.

‘जर तुम्ही कुणावर उपकार केला, तर तो स्मरणात ठेवू नका आणि जर तुमच्यावर कुणी उपकार केला, तर तो विसरू नका !’- महाभारत

भक्तीच्या पुष्कळ व्याख्या आहेत; पण भक्तीची पुढील लक्षणे नारद सांगत आहेत. ‘जेव्हा सर्व विचार, शब्द आणि कृती ईश्वरार्पण होतात अन् ईश्वराची अल्पशी विस्मृतीही पुष्कळ दुःखदायक होते, तेव्हा भक्तीचा आरंभ होतो.

संत जरी झाला, तरी त्याने  ४ माणसांसारखेच वागावे. अत्यंत निर्भयता हा संतांचा पहिला गुण होय; कारण ‘सर्व ठिकाणी मीच आहे’, ही भावना झाल्यावर भयाचे कारणच उरत नाही.

मुमुक्षुत्व म्हणजे मोक्षप्राप्तीची आस. ‘मोक्षप्राप्ती’ म्हणजे साध्या भाषेत ‘देवाची प्राप्ती’; कारण मोक्ष म्हणजे मुक्ती. ही मुक्ती बंधनातून असते. बंधन वासनेतून निर्माण होते. वासना ही कर्माची प्रेरकशक्ती असते. वासना आणि कर्म मिळूनच मनुष्य विषयी होतो.