संपादकीय : मृत(?)भाषेतील संजीवनी ओळखणारे ‘पंडित’ !
सद्यःस्थितीत संस्कृत भाषेची स्थिती अतिशय विदारक आहे. तिला अभिजात भाषेचा दर्जा प्राप्त झाला असला, तरी संस्कृतचा प्रसार-प्रसार खंडित झाला आहे.
भारतीय संस्कृतीतील अन्य विषयांवर भाष्य आणि त्याचे पैलू !
आतापर्यंत प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण ‘राजकारण, प्रवास, भारतीय पाहुणचार आणि मांसाहार’, यांविषयीची सूत्रे वाचली. आज या लेखाचा पुढचा भाग येथे देत आहोत.
Israel student : संस्कृत शिकण्‍यासाठी इस्रायलमधून कर्नाटकात आले विद्यार्थ्‍यांचे पथक !
विदेशातील विद्यार्थी भारतात येऊन संस्कृत शिकतात, तर भारतात काँग्रेससारखे पक्ष संस्‍कृतला ‘मृत भाषा’ संबोधून तिला संपवण्‍याचा प्रयत्न करतात, हे संतापजनक !
संस्कृतचे मूल्यमापन मतपेढीवरून करू नका !
खरेतर कोणत्याही भाषेचे मूल्यमापन मतपेढीवरून नव्हे, तर तिच्या श्रेष्ठत्वावरून करण्यात यायला हवे. काँग्रेसची ही चूक आताच्या केंद्र सरकारने सुधारावी. यासाठी केवळ जागतिक संस्कृतदिनाचा सोपस्कार न करता संस्कृत बळकट करण्यासाठी शासनाने योगदान द्यावे !
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे संस्कृतप्रेम !
‘संस्कृत राष्ट्रभाषा व्हावी’, यासाठी पुढाकार घेणारे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर कुठे ? आणि कुठे या भाषेला ‘मृत’ म्हणणारे जवाहरलाल नेहरू अन् आजचे कथित पुरोगामी ?
९ वर्षे रखडलेले संस्कृत पुरस्कारांचे अनुदान द्यावे ! – ‘सुराज्य अभियाना’ची राज्यपालांकडे मागणी
१९ ऑगस्ट या दिवशी संस्कृतदिन आहे. यंदाच्या वर्षी तरी संस्कृत दिनाला संस्कृत पुरस्कारांचे वर्ष २०१५ पासूनचे रखडलेले अनुदान दिले जावे, तसेच २०२१ पासून रखडलेले पुरस्कार किमान घोषित तरी करावेत, अशी मागणी सुराज्य अभियानाचे महाराष्ट्र समन्वयक श्री. अभिषेक मुरुकटे यांनी महाराष्ट्राचे राज्यपाल यांना पत्र पाठवून केली आहे.
SANATAN PRABHAT EXCLUSIVE : महाराष्ट्रात संस्कृत भाषेची उपेक्षा; अनुदानाअभावी पुरस्कार बंद पडण्याची वेळ !
कुठे संस्कृतचे महत्त्व जाणारे विदेशी नागरिक, तर कुठे त्याचा उपहास करणारे स्वातंत्र्यानंतरच्या ७७ वर्षातील सर्व शासनकर्ते ! यावरून‘पिकते तेथे विकत नाही’, असे चित्र निर्माण झाले आहे. हे आतापर्यंतच्या सर्व शासनकर्त्यांना लज्जास्पद !
संस्कृत भाषेचे संवर्धन आणि त्यासाठी उपाययोजना !
आपण मंदिरांकडे ‘विज्ञानाचे केंद्र’ म्हणून पाहिले पाहिजे. आपली जितकी धार्मिक आणि प्राचीन स्थळे आहेत, ती केवळ धार्मिक प्रार्थनास्थळे नाहीत, तर विज्ञान अन् तंत्रज्ञान यांची केंद्रे आहेत.
‘त्रिकोण’ आणि ‘चौकोन’ या दोन शब्दांत ‘कोन’ हाच सामायिक शब्द असूनही पहिल्या शब्दाच्या शेवटी ‘ण’ आणि दुसर्‍या शब्दाच्या शेवटी ‘न’ येत असणे
जे शब्द संस्कृतमधून जसेच्या तसे मराठीत आले, त्यांना ‘तत्सम’ शब्द म्हणावे आणि जे शब्द संस्कृतमधून थोडाफार पालट होऊन मराठीत आले, त्यांना ‘तद्भव’ शब्द म्हणावे, अशी व्यवस्था मराठी व्याकरणाने स्वीकारली.