‘सनातन परंपरेत संस्कृत, मराठी आणि हिंदी या भाषांतील शब्दांवर नेहमी आडवी रेष दिली जाते. ‘शब्दांवरील रेषेची व्याख्या काय आहे ? ती का देतात ? तिची निर्मिती कुणी आणि कशी केली ? तिचे महत्त्व काय ?’, यांविषयी देवाच्या कृपेमुळे मला सूक्ष्मातून प्राप्त झालेले ज्ञान पुढे दिले आहे.
जे शब्द संस्कृतमधून जसेच्या तसे मराठीत आले, त्यांना ‘तत्सम’ शब्द म्हणावे आणि जे शब्द संस्कृतमधून थोडाफार पालट होऊन मराठीत आले, त्यांना ‘तद्भव’ शब्द म्हणावे, अशी व्यवस्था मराठी व्याकरणाने स्वीकारली.
आधुनिक काळात इंग्रजीच्‍या आक्रमणामुळे नव्‍या पिढीला संस्‍कृतवर आधारित स्‍वभाषेचे व्याकरण शिकणे अवघड बनले. या पार्श्‍वभूमीवर या लेखमालेमध्‍ये मराठीची स्‍वायत्तता आणि तिचे संस्‍कृतशी असलेले आध्यात्मिक नाते जपत व्‍याकरणाचे नियम मांडण्‍यात आले आहेत…..
२३ जून या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण ‘काळा’च्‍या ‘पूर्णकाळ’ आणि ‘रीतीकाळ’ या उपप्रकारांची माहिती घेतली. आजच्या लेखात ‘वर्तमानकाळातील क्रियापदे भाषेत वेगवेगळ्‍या प्रकारे आणि निरनिराळ्‍या काळांत कशा पद्धतीने वापरली जातात ?’, याविषयी जाणून घेऊ.
१६ जूनच्‍या लेखात आपण ‘काळ’ म्‍हणजे काय ? त्‍याचे ३ प्रमुख प्रकार आणि ‘अपूर्णकाळ’ हा उपप्रकार’, यांविषयी जाणून घेतले. आजच्या लेखात ‘काळा’च्‍या ‘पूर्णकाळ’ आणि ‘रीतीकाळ’ या उपप्रकारांची माहिती घेऊ.
सनातनचे संस्‍कृतवर आधारलेले नाविन्‍यपूर्ण मराठी व्याकरण ! संस्‍कृतोद़्‍भव भाषांच्‍या व्‍याकरणाचा पाया साहजिकच भाषाजननी संस्‍कृतचे व्याकरण हाच राहिला. परिणामी या भाषांचे व्याकरण शिकण्‍यासाठी संस्‍कृतचे व्याकरण ठाऊक असणे अनिवार्य बनले.
७ एप्रिल या दिवशीच्या लेखात आपण ‘नामांच्या लिंगांमध्ये पालट केल्यास नामांच्या रूपांत कोणते पालट होतात ?’, या संदर्भातील काही सूत्रे जाणून घेतली. आजच्या लेखात नामांच्या लिंगांविषयी काही वैशिष्ट्यपूर्ण सूत्रे पाहू.
३१ मार्च या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण ‘नामाचे लिंग ठरवण्याच्या पद्धती’, तसेच ‘लिंगांमध्ये पालट केल्यास नामांच्या रूपांत होणारे पालट’ या विषयाच्या संदर्भातील काही सूत्रे जाणून घेतली. आजच्या लेखात त्यापुढील भाग पाहू.
१७ मार्च या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण नामांच्या तीन लिंगांविषयी माहिती पाहिली. आजच्या लेखात त्यापुढील भाग पाहू.
११ मार्च या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण ‘नामांची अनेकवचने करण्‍याच्‍या पद्धती आणि ‘वचनां’शी संबंधित काही वैशिष्ट्यपूर्ण सूत्रे’ पाहिली. आजच्या लेखात ‘भाषेतील लिंगव्‍यवस्‍थे’ची माहिती पाहू.