‘रासायनिक शेतीतील पिके मानवी आरोग्यासाठी हानीकारक आहेतच; परंतु ही रसायने शेतातील अनेक सूक्ष्म जीव-जंतू, पाणी आणि हवा यांचीही हानी करतात. रसायनांच्या सततच्या वापराने मातीतील उपयुक्त सूक्ष्म जीवाणू मरतात आणि भूमीची सुपीकता घटत जाऊन ती नापीक होते.
जीवामृत आणि आंबट ताक मिसळून त्‍याची सर्व रोपांवर फवारणी करावी. फवारणीसाठी तुषार सिंचनाच्‍या (स्‍प्रेच्‍या) बाटलीचा उपयोग करावा. या फवारणीमुळे होणारे लाभ देत आहोत . . .
केंद्र आणि राज्य सरकार यांनीही शेतामालच्या निर्यातीमध्ये लक्ष घालून लवकर मार्ग काढणे आवश्यक आहे अन्यथा देशाची संपूर्ण अर्थव्यवस्था संकटात येईल, अशी भीती राष्ट्रवादी काँग्रेसचे शरद पवार यांनी व्यक्त केली.
श्री श्री रविशंकर म्हणाले की, तीक्ष्ण बुद्धी आणि कोमल भाव ही भारतीय संस्कृतीची देणगी आहे. मानसिक स्वास्थ्यासाठी ध्यान आवश्यक असल्याचे जगातील सर्व देशांनी मान्य केले आहे. आयुर्वेद, योग, ध्यान, आध्यात्मिक ज्ञान ही भारताची श्रेष्ठ संपत्ती आहे.
मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या आदेशानुसार नुकतेच महत्त्वाच्या ४ बैठका झाल्या. त्यात आंबा बागायतदारांसाठी ‘स्वतंत्र आंबा बोर्डाची स्थापना’ करण्याचा पहिला ठोस निर्णय घेण्यात आला.
या बोर्डाच्या माध्यमातून समस्या सोडवण्यासाठी समिती नेमून या समितीवर २ बागायतदार प्रतिनिधी नेमण्याचाही निर्णय या वेळी घेण्यात आला.
रासायनिक फवारणी केलेली फळे, तसेच भाज्‍या कितीही धुतल्‍या, तरी त्‍या रसायनांचे विषारी परिणाम नष्‍ट होत नाहीत. त्‍यामुळे ‘स्‍वतः विषमुक्‍त अन्‍न पिकवणे’ किंवा ‘विषमुक्‍त शेती करणारे विश्‍वासू शेतकरी शोधून त्‍यांच्‍याकडून भाजीपाला विकत घेणे’, हेच पर्याय शिल्लक रहातात.
यंदाच्या अर्थसंकल्पात लहान-मोठे शेतकरी, फळबाग ‘स्टार्टअप’ यांसाठी भरीव तरतूद केलेली दिसून येते. चालू वर्ष हे ‘भरडधान्याचे वर्ष’ म्हणून साजरे केले जात आहे. त्यासाठी केलेली तरतूद ही चांगली गोष्ट आहे.
– पोपटराव पवार, कार्याध्यक्ष, आदर्श गाव संकल्प आणि प्रकल्प समिती, पुणे.
गायीचे महत्त्व आता विदेशांतही सिद्ध होऊ लागले आहे. हे लक्षात घेऊन भारत सरकार गोहत्या रोखून गोधनाच्या संवर्धनासाठी पावले उचलणार का ?
‘जानेवारी-फेब्रुवारी या मासांत उन्‍हाळी भाज्‍यांच्‍या लागवडीचा आरंभ करतात. यांत काकडीवर्गीय सर्व भाज्‍या, उदा. दुधी, कोहळा, भोपळा, दोडके लावता येतात, तसेच वांगी, मिरची, टोमॅटो, भेंडी आणि गवार या भाज्‍या आणि पुदीना, मेथी, पालक, चवळई इत्‍यादी पालेभाज्‍याही लावता येतात.’