यज्ञातील ज्वाळा, यज्ञाचा धूर आणि यज्ञाचे मंत्र यांचे आध्यात्मिक महत्त्व

‘‘यज्ञातील ज्वाळा, धूर आणि मंत्र यज्ञाशी संबंधित देवतेची शक्ती अनुक्रमे तेज, वायु आणि आकाश या तत्त्वांच्या स्तरावर कार्यरत असते. त्यामुळे यज्ञातील ज्वाळा, धूर आणि मंत्र यांमुळे यज्ञाला उपस्थित असणार्‍या व्यक्ती, प्राणी आणि वनस्पती यांच्याभोवतीचे रज-तम गुणांनी युक्त असणारे त्रासदायक आवरण नष्ट होऊन त्यांना चैतन्य मिळते. त्याचप्रमाणे यज्ञातील ज्वाळा, धूर आणि मंत्र यांतून प्रक्षेपित होणारी दैवी शक्ती अन् चैतन्य यांमुळे संपूर्ण वातावरणाची शुद्धी होऊन वातावरण सात्त्विक आणि चैतन्यमय होते.

१. यज्ञातील ज्वाळा, यज्ञाचा धूर आणि यज्ञाचे मंत्र

टीप – यज्ञातील ज्वाळा, धूर आणि मंत्र एकत्रित कार्यरत झाल्यावर त्यांची परिणामकारकता वाढते. त्यामुळे व्यक्ती, स्थान आणि वातावरण यांची पुष्कळ प्रमाणात शुद्धी होते.

२. यज्ञातील ज्वाळा, धूर आणि मंत्र यांवर यज्ञातून प्रक्षेपित होणार्‍या तारक आणि मारक या शक्तींचा परिणाम होणे : यज्ञातील ज्वाळा, धूर आणि मंत्र यांवर यज्ञातून प्रक्षेपित होणार्‍या तारक आणि मारक या शक्तींचे विविध परिणाम दिसून येतात.

२ अ. यज्ञाच्या घटकांवर तारक आणि मारक शक्ती यांचा होणारा परिणाम

टीप – जेव्हा अनिष्ट शक्तींची सूक्ष्मातील आक्रमणे अल्प असतात, तेव्हा देवतांचे तारक रूप कार्यरत असते. जेव्हा अनिष्ट शक्तींची सूक्ष्मातील आक्रमणे अधिक असतात, तेव्हा देवतांचे मारक रूप कार्यरत असते. देवतांच्या तारक आणि मारक रूपांनुसार यज्ञातील ज्वाळा, धूर आणि मंत्र यांतून आवश्यकतेनुसार तारक किंवा मारक शक्ती प्रक्षेपित होऊन विविध अनुभूती येतात.

– कु. मधुरा भोसले (सूक्ष्मातून मिळालेले ज्ञान), सनातन आश्रम, रामनाथी, गोवा.