‘उत्तम नट, गायक, संगीतकार, तालावर प्रभुत्‍व असलेले वादक आणि संगीतातून साधना करून गुरूंचे मन जिंकणारे’ नामवंत संगीतभूषण (कै.) पं. राम मराठे

सुप्रसिद्ध शास्‍त्रीय गायक आणि नट संगीतभूषण (कै.) पं. राम मराठे यांचा जन्‍म होऊन १०० वर्षे पूर्ण झाली असून, १०१ वे वर्ष चालू आहे. (जन्‍मदिनांक २३.१०.१९२४ आणि मृत्‍यूदिनांक ४.१०.१९८९) त्‍यांच्‍या १०० व्‍या जयंतीनिमित्त त्‍यांचे सुपुत्र शास्‍त्रीय गायक पं. संजय मराठे यांनी पं. राम मराठे यांची उलगडलेली काही गुणवैशिष्‍ट्ये येथे दिली आहेत.

डोंबिवली, ठाणे येथील शास्त्रीय गायक पं. संजय मराठे यांच्या शास्त्रीय गाण्याच्या विविध रागांच्या प्रयोगाच्या वेळी सद्गुरु डॉ. मुकुल गाडगीळ यांनी केलेले सूक्ष्म परीक्षण

‘सामंत सारंग रागातून श्रीरामाचे तत्त्व सर्वाधिक प्रमाणात प्रक्षेपित होत असल्याने तो राग ऐकत असतांना माझा श्रीरामाचा नामजप चालू झाला’, हे लक्षात आले.

सध्याच्या एका प्रसिद्ध गायकांनी गायलेले आणि मूळ गायकांनी गायलेले ‘सर्वात्मका सर्वेश्वरा…’, हे गीत ऐकतांना साधिकेने केलेला तुलनात्मक अभ्यास !

‘सर्वात्मका सर्वेश्वरा…’, हे कुसुमाग्रजांनी लिहिलेले दोन गायकांनी गायलेले हे गाणे ऐकल्यावर त्या संदर्भात माझा झालेला तुलनात्मक अभ्यास पुढे दिला आहे.

श्रीकृष्ण जन्माष्टमीनिमित्त ६० टक्के आध्यात्मिक पातळीच्या सुश्री (कु.) तेजल पात्रीकर भावजागृतीचा प्रयोग सांगत असतांना संगीत आणि नाट्य यांचा अभ्यास करणार्‍या साधकांना आलेल्या अनुभूती

भावजागृतीच्या प्रयोगात मी बासरीची दैवी धून ऐकून मंत्रमुग्ध झाले. मला स्वतःचे अस्तित्व जाणवत नव्हते.

श्रीकृष्ण जन्माष्टमीच्या दिवशी ‘साधकांच्या कला श्रीकृष्णाच्या चरणी अर्पण करणे’, असा केलेला भावजागृतीचा प्रयोग आणि त्याविषयी जाणवलेली सूत्रे

आज कलियुगांतर्गत कलियुगात आपण जन्म घेतला आहे आणि श्रीविष्णूचे अंशावतार सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. आठवले यांच्या समवेत आपल्याला पुन्हा कलांच्या माध्यमातून साधना करण्यासाठी भगवान श्रीविष्णूनेच जन्माला घातले आहे.

सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. जयंत आठवले यांनी गायन, वादन, नृत्य क्षेत्रातील कलाकारांना केलेले अमूल्य मार्गदर्शन !

‘‘महर्षि अध्यात्म विश्वविद्यालय तुमचे घरच आहे. ही वास्तू साधना करण्यासाठी येणार्‍यांसाठीच आपण बांधली आहे. तुम्हाला जेव्हा येथे यावेसे वाटेल, तेव्हा तुम्ही येथे येऊ शकता.’’-सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. आठवले

सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. आठवले यांच्या जन्मोत्सवानिमित्त कीर्तनसेवा !

सरकारच्या अनेक कृतींविषयी हिंदू अनभिज्ञ असल्यामुळे मंदिर सरकारीकरणाविषयी हिंदूंची असलेली उदासीनता !

सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. आठवले यांच्या संकल्पाने महर्षि अध्यात्म विश्वविद्यालयाच्या अंतर्गत चालू केलेल्या ‘संगीताच्या माध्यमातून साधना’, याविषयी उत्तरोत्तर वाढत गेलेले कार्य !

वर्ष २०१७ मध्ये सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. आठवले यांच्या जन्मोत्सवाच्या वेळी त्यांनी ‘आज महर्षि अध्यात्म विश्वविद्यालयाच्या अंतर्गत संगीताच्या माध्यमातून साधना करण्यासाठी ‘संगीताशी संबंधित कार्य चालू केले आहे’, असे सांगितले होते.

समाजात गायले जाणारे नामजप आणि सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. आठवले यांनी काळानुसार सिद्ध केलेले नामजप यांच्यात लक्षात आलेला भेद !

समाजातील कलाकारांनी गायलेले आणि परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांच्या मार्गदर्शनानुसार सिद्ध केलेले नामजप ऐकतांना झालेला तुलनात्मक अभ्यास येथे दिला आहे.

कलाकार व्यसनाधीन झाल्यास त्याचे होणारे दुष्परिणाम आणि कलाकाराने स्वतःच्या अन् श्रोत्यांच्या हितासाठी साधना करण्याचे महत्त्व !

आध्यात्मिक साधनेने सात्त्विक आणि निर्मळ अंतर्मन बनलेल्या कलाकाराने सादर केलेल्या संगीत कलेच्या माध्यमातून केवळ प्रेममय आणि निर्मळ भाव कलेत उतरतात. साधनेने कलाकाराची अंतर्बाह्य शुद्धी होते. कलाकाराला आणि श्रोत्यांनाही खर्‍या अर्थाने कलेचा लाभ होतो.