भूतकाळ आणि भविष्‍यकाळ यांच्‍या क्रियापदांचा अन्‍य काळांत केला जाणारा वापर

आधुनिक काळात इंग्रजीच्‍या आक्रमणामुळे नव्‍या पिढीला संस्‍कृतवर आधारित स्‍वभाषेचे व्‍याकरण शिकणे अवघड बनले. या पार्श्‍वभूमीवर या लेखमालेमध्‍ये मराठीची स्‍वायत्तता आणि तिचे संस्‍कृतशी असलेले आध्‍यात्मिक नाते जपत व्‍याकरणाचे नियम मांडण्‍यात आले आहेत…..

विविध ‘काळां’मधील क्रियापदांचे भाषेतील वैशिष्‍ट्यपूर्ण वापर

२३ जून या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्‍या लेखात आपण ‘काळा’च्‍या ‘पूर्णकाळ’ आणि ‘रीतीकाळ’ या उपप्रकारांची माहिती घेतली. आजच्‍या लेखात ‘वर्तमानकाळातील क्रियापदे भाषेत वेगवेगळ्‍या प्रकारे आणि निरनिराळ्‍या काळांत कशा पद्धतीने वापरली जातात ?’, याविषयी जाणून घेऊ.

‘काळा’चे उपप्रकार : ‘पूर्णकाळ’ आणि ‘रीतीकाळ’

१६ जूनच्‍या लेखात आपण ‘काळ’ म्‍हणजे काय ? त्‍याचे ३ प्रमुख प्रकार आणि ‘अपूर्णकाळ’ हा उपप्रकार’, यांविषयी जाणून घेतले. आजच्‍या लेखात ‘काळा’च्‍या ‘पूर्णकाळ’ आणि ‘रीतीकाळ’ या उपप्रकारांची माहिती घेऊ.

‘काळ’ आणि त्‍याचे प्रकार

सनातनचे संस्‍कृतवर आधारलेले नाविन्‍यपूर्ण मराठी व्‍याकरण ! संस्‍कृतोद़्‍भव भाषांच्‍या व्‍याकरणाचा पाया साहजिकच भाषाजननी संस्‍कृतचे व्‍याकरण हाच राहिला. परिणामी या भाषांचे व्‍याकरण शिकण्‍यासाठी संस्‍कृतचे व्‍याकरण ठाऊक असणे अनिवार्य बनले.

नामांच्या लिंगांमध्ये पालट केल्यास नामांच्या रूपांत होणारे पालट

७ एप्रिल या दिवशीच्या लेखात आपण ‘नामांच्या लिंगांमध्ये पालट केल्यास नामांच्या रूपांत कोणते पालट होतात ?’, या संदर्भातील काही सूत्रे जाणून घेतली. आजच्या लेखात नामांच्या लिंगांविषयी काही वैशिष्ट्यपूर्ण सूत्रे पाहू.

नामांच्या लिंगांमध्ये पालट केल्यास नामांच्या रूपांत होणारे पालट

३१ मार्च या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण ‘नामाचे लिंग ठरवण्याच्या पद्धती’, तसेच ‘लिंगांमध्ये पालट केल्यास नामांच्या रूपांत होणारे पालट’ या विषयाच्या संदर्भातील काही सूत्रे जाणून घेतली. आजच्या लेखात त्यापुढील भाग पाहू.

नामाचे ‘लिंग’ ठरवण्‍याच्‍या पद्धती आणि लिंग पालटल्‍यास नामांच्‍या रूपांत होणारे पालट

१७ मार्च या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्‍या लेखात आपण नामांच्‍या तीन लिंगांविषयी माहिती पाहिली. आजच्‍या लेखात त्‍यापुढील भाग पाहू.

व्‍याकरणातील ‘लिंगविचार’ आणि त्‍याच्‍याशी संबंधित नियम

११ मार्च या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्‍या लेखात आपण ‘नामांची अनेकवचने करण्‍याच्‍या पद्धती आणि ‘वचनां’शी संबंधित काही वैशिष्‍ट्यपूर्ण सूत्रे’ पाहिली. आजच्‍या लेखात ‘भाषेतील लिंगव्‍यवस्‍थे’ची माहिती पाहू.

नपुंसकलिंगी नामांची अनेकवचने करण्याच्या पद्धती आणि ‘वचनां’संबंधी अन्य वैशिष्ट्यपूर्ण सूत्रे

४ मार्च या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण ‘काही स्त्रीलिंगी आणि काही नपुंसकलिंगी नामांची अनेकवचने कशी करावीत ?’, याची माहिती पाहिली. आजच्या लेखात त्यापुढील सूत्रे पाहू.

‘वचने’ आणि त्यांच्या संदर्भातील नियम

२० जानेवारी २०२३ या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण व्याकरणातील ‘वचनां’च्या संदर्भातील काही नियम पाहिले. आजच्या लेखात ‘वचने’ आणि त्यांच्या संदर्भातील नियम पाहू.