‘गौरवशाली हिंदु राजे’
कार्य करतांना यश संपादन करायचे असल्याने पराभूतांचा आदर्श ठेवला जात नाही, तर विजयी विरांचाच आदर्श डोळ्यांसमोर ठेवला जातो, हेच भारतभरातील संघटनांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांचा आदर्श ठेवण्यामागील तत्त्व आहे.
कार्य करतांना यश संपादन करायचे असल्याने पराभूतांचा आदर्श ठेवला जात नाही, तर विजयी विरांचाच आदर्श डोळ्यांसमोर ठेवला जातो, हेच भारतभरातील संघटनांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांचा आदर्श ठेवण्यामागील तत्त्व आहे.
शिवरायांनी स्वतंत्र राज्याची ‘राज्याभिषेक शक’ ही नवीन कालगणना (शिवशके) चालू केली.
अल्लाउद्दीन आनंदाने ओरडला, ‘‘आमचा विजय झाला. आता चितोडची महाराणी पद्मावती माझी आहे.’’ राजा मालदेव म्हणाला, ‘‘आता त्या कधीच मिळणार नाहीत; कारण . . . स्वतःचे जीवन कृतार्थ केले.’’
छत्रपती शिवाजी महाराजांनी सर्वांत आधी सरनोबत नेताजीराव पालकर यांना पुन्हा हिंदु बनवले होते. संभाजी महाराजांनी आपल्या वडिलांचे स्वप्न साकार करण्यासाठी हीच रीत पुढे चालू ठेवली.
‘बादशहा अकबराच्या समवेतच्या लढाईत राणा प्रताप यांचा पराभव झाल्याने त्यांना सैनिकांसह अरण्यात जावे लागले. जवळ धनधान्य नाही. सुगावा लागल्यास मोगल येऊन पकडतील असे हालाखीचे दिवस नशिबी आले. त्यांच्यातील स्वाभिमान आणि देशप्रेम दर्शवणारा एक प्रसंग दिला आहे.
‘राजा भोज आध्यात्मिक व्यक्ती होती. त्याला असे वाटत होते की, प्रजेचे ज्ञान वाढावे, आनंद वाढावा, माधुर्य वाढावे आणि मृत्यूनंतर नव्हे, तर जिवंतपणीच प्रजेने अध्यात्मातील तत्त्वांचा आनंद लुटावा…..
शंकराचार्य विद्यारण्यस्वामी यांच्या मार्गदर्शनाखाली विजयनगरच्या साम्राज्याची मुहूर्तमेढ रोवणारे हरिहर आणि बुक्कराय यांनी विजयनगरच्या वैभवशाली हिंदु साम्राज्याचा पाया रचला. (इ.स. १३३६ ते १३७६)
स्वाभिमान असणारे शासन कसे असावे ? याचा आदर्श त्यांच्याकडून घ्यावा.
छत्रपती संभाजीराजांचे मिर्झा राजे जयसिंह याच्या मुलाला लिहिलेल्या पत्रातील उद़्गार !
छत्रसाल राजाने चित्रकूटसारखी हिंदूंची पवित्र तीर्थस्थानेसुद्धा मुसलमानांच्या तावडीतून सोडवली. त्याने हिंदूंची संस्कृती आणि मंदिरे यांचे रक्षण केलेे. आयुष्यातील शेवटची लढाईसुद्धा हाती तलवार घेऊन वयाच्या ऐंशीव्या वर्षी लढणारा असा हा हिंदु वीर वर्ष १६९४ मध्ये स्वर्गवासी झाला.