एखाद्या व्यवस्थेतील दोष काढून टाकणे निराळे आणि काही दोष आहेत; म्हणून ती व्यवस्थाच नाकारणे निराळे ! व्यवस्था नाकारणे, हे फार अडचणी निर्माण करते. ‘पूर्वीची सर्व व्यवस्था क्रांतीच्या नावाने नाहीशी करून संपूर्ण नवीन व्यवस्था आम्ही निर्माण करतो…

‘साम्यवादाचा हा प्रयोग आमच्या देशात झाला, ही आम्हा लोकांची एक केविलवाणी शोकांतिका आहे’, असे उद्गार रशियाचे मिखाईल गोर्बाचेव्ह आणि बोरिस येल्तसिन यांनी काढले.

सत्पुरुषांचा राग लोकांचे दोष नाहीसे व्हावे, यासाठी असतो. वाईट सवयी आत्मसुखाचा नाश करतात; म्हणून संत सतत दोष दाखवून लोकांना समुपदेश करत असतात. सामान्य माणसाने दुसरा माणूस त्याच पद्धतीने का वागतो ?

खरी वैज्ञानिक वृत्ती म्हणजे प्रत्येक चमत्काराला सृष्टीने घातलेला एक नवा प्रश्न समजून तो सोडवण्याची धमक बाळगणारी असली पाहिजे.

नास्तिकतेने सत्याची वस्त्रे पांघरून बुद्धीवादाचा आधार घेऊन पांडित्याचे कितीही प्रदर्शन केले, त्याला तर्काची झळाळी असली, तरीही नास्तिकता मुळात असत्यावर उभारलेली असते. तिला प्रामाणिकतेचा आधार नसतो.

संतांची खरी थोरवी चमत्कारात नसून त्यांच्या पवित्र वाणीत, ग्रंथात, परोपकारी आणि उदात्त चारित्र्यातच साठवलेली आहे.

‘दंडकारण्यात ऋषिमुनींकरता असलेल्या यज्ञकार्यात राक्षस अडथळे आणून त्रास देत. तेव्हा यज्ञकार्य सुरळीत चालावे; म्हणून कुमार वयातील राम-लक्ष्मण यांनी त्यांच्या धनुर्विद्येच्या प्रभावाने राक्षसांचा विध्वंस केला आणि यज्ञकार्याला सुरक्षा दिली.