गंगा नदीचे आध्‍यात्मिक सामर्थ्‍य

आज ‘गंगा दशहरा समाप्‍ती’ आहे. त्‍या निमित्ताने…

१. गंगा म्‍हणजे तीर्थदेवता !

गंगा ही केवळ नदी नसून ती श्रेष्‍ठतम तीर्थदेवता आहे. त्‍यामुळे भारतियांसाठी गंगा प्राणांहूनही प्रिय ठरते. भाविकांची पापे धुण्‍याचे आध्‍यात्‍मिक कार्य ईश्‍वरानेच तिला वाटून दिलेले आहे. गंगा स्नानाने शुद्ध करते, तर नर्मदा नदी नुसत्‍या दर्शनानेच मानवाला शुद्ध करते.

२. गंगा दशहरा का म्‍हटले जाते ?

गंगा दशहराच्‍या १० दिवसांच्‍या पर्वकाळात हे व्रत संपूर्ण भारतात पावित्र्यपूर्ण, भावभक्‍तीने, श्रद्धायुक्‍त अंतःकरणाने भाविकांकडून केले जाते. या १० दिवसांत ३ प्रकारची कायिक, ३ प्रकारची वाचिक आणि ४ प्रकारची मानसिक पापे अशी १० पापे नष्‍ट होतात; म्‍हणून या दिवसाला दशहरा असे म्‍हणतात.

३. गंगेचे आध्‍यात्‍मिक महत्त्व

३ अ. गंगेमुळे पिंडशुद्धी होते ! : गंगेतील देवत्‍वजन्‍य घटकांच्‍या अस्‍तित्‍वाने पिंडशुद्धी होऊन जीव ब्रह्मांड धारणेशी जोडला जातो. जिवाला देवत्‍व प्राप्‍त करून देण्‍याची क्षमता गंगेत असल्‍याने प्रत्‍येकाने आयुष्‍यात एकदा तरी गंगेत स्नान करावे !

३ आ. गंगाजल प्राशनाने ७ पिढ्यांचा उद्धार होतो. गंगा नदीची सात्त्विकता ८ टक्‍के एवढी आहे.

३ इ. मोक्षमार्गाची वाट ! : गंगेचा काठ सिद्धक्षेत्र आहे. गंगादर्शन, पूजन, स्‍थान, जल प्राशन आणि गंगाजलाने पितृतर्पण ही पंचसूत्री मोक्षमार्गाची वाट आहे. गंगास्‍पर्शाने देहातील विकारांचा नाश होतो. गंगाजलाच्‍या आचमनाने वाणीची शुद्धी होते. त्‍यामुळे मंत्र जागृत होतात.

३ ई. इच्‍छापूर्ती होणे : गंगाजलाभिषेकामुळे देवाची मूर्तीसुद्धा जागृत होते. गंगामाता भक्‍ताची कोणतीही इच्‍छा पूर्ण करते.

३ उ. मन शुद्ध करण्‍याचे सामर्थ्‍य केवळ गंगाजलातच आहे.

३ ऊ. शारीरिक सामर्थ्‍य वाढणे : गंगाजल प्राशनाने शरिराची रोगप्रतिकारक शक्‍ती वाढते. अजीर्ण, जीर्णज्‍वर संग्रहणी, आव, दमारोग नष्‍ट होतात. जखम भरून काढण्‍याचे सामर्थ्‍य केवळ गंगेत आहे.

(साभार : सनातन संस्‍थेचे संकेतस्‍थळ)