श्री गणेशचतुर्थीचे व्रत कुटुंबात कोणी करावे ?, गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने प्रतिवर्षी नवीन मूर्तीची प्रतिष्ठापना का करतात ?, गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने प्रतिवर्षी नवीन मूर्तीची प्रतिष्ठापना का करतात ? – अशा शंका आणि त्यांची उत्तरे पाहूया.
उत्सवाच्या दिवसांत काही कारणाने श्री गणेशमूर्ती भंगली, तर तिचे लगेच विसर्जन करावे. त्यानंतर पुन्हा श्री गणेशमूर्ती आणून पूजन करू नये.’
३.९.२०२२ या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या या विषयावरील लेखात आपण स्वर्गसुखाचा त्याग करणारे श्री गणेशाचे परमभक्त ‘मुद्गलऋषि’ यांची अलौकिक गणेशभक्ती आणि श्री गणेशाचे निस्सीम भक्त आणि त्यांच्याप्रमाणे सोंड असलेले भृशुंडी ऋषि यांच्या संदर्भातील सूत्रे पाहिली. आज त्यापुढील भाग पाहूया.
आपल्या ऋषिमुनींचे आणि पर्यायाने सनातन वैदिक हिंदु धर्माचे अलौकिकत्व यातून पुन्हा एकदा अधोरेखित होते. इथे आपण भाद्रपद मासात करण्यात येणार्‍या गणपतिपूजनाचे शारीरिकदृष्ट्या काय महत्त्व आहे, हे जाणून घेऊया.
श्री गणेशाची विविध रूपे आहेत; परंतु त्यामुळे ‘श्री गणेशाला आपण हव्या त्या रूपात दाखवू शकतो’, असा त्याचा अर्थ होत नाही. बहुतांश चित्रकार, शिल्पकार आदी कलाकारांना ‘श्री गणेश विविध रूपांमध्ये दाखवता येतो’; म्हणून तो अधिक आवडतो. धर्मशिक्षणाच्या अभावामुळे त्यांना हे ज्ञात नसते…
• अविघटनशील ‘थर्माेकोल’चा वापर टाळा !
• जुगार, मद्यपान आदी अपप्रकार टाळा !
सार्वजनिक गणेशोत्सवाचा जन्मच हिंदूंच्या एकत्रीकरणासाठी झाल्याने लोकमान्य टिळक यांच्या दूरदृष्टीची जाणीव ठेवून हिंदूंनी स्वतःमध्ये क्षात्रवृत्ती आणि संघटन यांची जागृती करण्यासाठीच याचा लाभ उठवणे आवश्यक आहे.
शाडूची मूर्ती बनवतांना त्यात बी ठेवावे आणि नंतर मूर्ती कुंडीत विसर्जित करावी हे शास्त्रसंमत आहे का ?
सर्वच देवता भक्तांच्या हाकेला धावून येतात; परंतु श्री गणेशाचे एक नावच ‘विघ्नहर्ता’ असे आहे; म्हणूनच कि काय संकटकाळी ‘गणपति पाण्यात ठेवून’ बसतात. ‘विघ्नेश’ या शब्दाचा अर्थ समजून घेऊ.
