कथ्थक नृत्यांगना सौ. मनीषा जयंत पात्रीकर यांनी कथ्थक नृत्याच्या अंतर्गत ‘अष्टपदी’ (टीप) हे नृत्य सादर केले. ‘या नृत्याचा आध्यात्मिक त्रास नसलेल्या अन् त्रास असलेल्या साधकांवर काय परिणाम होतो ?’, हे अभ्यासण्यासाठी महर्षि अध्यात्म विश्वविद्यालयाच्या वतीने संशोधनात्मक प्रयोग करण्यात आला.
बोरीवली (मुंबई) येथील कथ्थक नृत्यांगना सौ. मनीषा जयंत पात्रीकर आणि त्यांचा मुलगा कु. सोहील पात्रीकर, हे रामनाथी (गोवा) येथील सनातनच्या आश्रमात वास्तव्यास असताना महर्षि अध्यात्म विश्वविद्यालयाच्या वतीने त्यांचे कथ्थक नृत्यातील काही प्रकारांचे संशोधनात्मक प्रयोग करण्यात आले.
कथ्थक नृत्यातील नृत्यप्रकारांचा तीव्र आध्यात्मिक त्रास असणाऱ्या आणि त्रास नसणाऱ्या साधकांवर काय परिणाम होतो ?’, याचा अभ्यास यावेळी करण्यात आला.
सुप्रसिद्ध कथ्थक नृत्यांगना सौ. सोनिया अतुल परचुरे यांनी रामनाथी येथील सनातनच्या आश्रमात कथ्थक नृत्यातील अनेक प्रकार सादर केले, त्यावेळी झालेले सूक्ष्म परीक्षण येथे दिले आहे.
३ ते ५.१.२०२२ या कालावधीत दादर (मुंबई) येथील सुप्रसिद्ध कथ्थक नृत्यांगना सौ. सोनिया अतुल परचुरे रामनाथी (गोवा) येथील सनातनच्या आश्रमात वास्तव्यास होत्या. या कालावधीत त्यांना जाणवलेली सूत्रे आणि आलेल्या अनुभूती पुढे दिल्या आहेत.
आधीच्या भागात सौ. सोनियाताई यांनी नृत्यप्रयोगाचा आरंभ श्रीकृष्ण वंदनेने करणे, खुल्या बोलांच्या अनवट तालावर नृत्य करणे ही सूत्रे वाचली. आज अंतिम भाग पाहूया…
मागील भागात सौ. सोनियाताई यांनी नृत्यप्रयोगाचा आरंभ श्रीकृष्ण वंदनेने करणे आणि त्यांनी पंचम सवारी या सहसा पखवाजावर वाजवल्या जाणार्‍या खुल्या बोलांच्या तालावर नृत्य करणे ही सूत्रे वाचली. आज पुढील भाग . . .
सौ. सोनियाताईंनी नृत्यप्रयोगाचा आरंभ ‘कस्तुरी तिलकं’ या श्लोकावर कथ्थक नृत्य सादर करून श्रीकृष्णवंदना केली. तेव्हा त्यांच्यामध्ये श्रीकृष्णाप्रतीचा भाव जागृत होऊन त्यांनी नृत्यातून केलेले हावभाव, हस्तमुद्रा आणि पदन्यास यांतून भावपूर्ण नृत्य सादर केले.
नृत्यापूर्वी सिद्धता करतांना मला अन्य साधिका साहाय्य करत होत्या. तेव्हा ‘साक्षात् श्री भवानीदेवीच मला सजवत आहे’, असे मला जाणवत होते.
शास्त्रीय नृत्य आणि साधना या विषयावरील पंडित बिरजू महाराज यांचे विचार !