इस्रायल आणि हमास यांच्यातील युद्धाचे परखड विश्लेषण !
इस्रायल आणि हमास यांच्यातील युद्धात अमेरिकेने प्रवेश केला आहे. इस्रायलच्या साहाय्यासाठी अमेरिकेची विमानवाहू जहाजे, ‘एफ् १६’ आणि ‘एफ् ३५’ लढाऊ विमाने पश्चिम आशियात तैनात करण्यात आली आहेत.
इस्रायल आणि हमास यांच्यातील युद्धात अमेरिकेने प्रवेश केला आहे. इस्रायलच्या साहाय्यासाठी अमेरिकेची विमानवाहू जहाजे, ‘एफ् १६’ आणि ‘एफ् ३५’ लढाऊ विमाने पश्चिम आशियात तैनात करण्यात आली आहेत.
रशिया-युक्रेन युद्ध चालू असतांना आणखी एक संघर्ष इस्रायल आणि हमास यांच्यात चालू झाला. हा संघर्ष चिघळला, तर ऊर्जा सुरक्षेवर परिणाम होणार. वरवर हा संघर्ष अचानक झाल्यासारखा वाटत असला, तरी याच्या मुळाशी तेलाचे राजकारण आहे.
‘कॅनडामध्ये ३ मासांपूर्वी ‘खलिस्तानी टायगर फोर्स’ या आतंकवादी संघटनेचा मुख्य हरदीप सिंह निज्जर याची अज्ञातांनी गोळ्या घालून हत्या केली. या घटनेच्या ३ मासांनी १८ सप्टेंबर २०२३ या दिवशी कॅनडाचे पंतप्रधान जस्टिन ट्रुडो यांनी ‘निज्जर याच्या हत्येमध्ये ..
नुकतीच देहलीमध्ये ‘जी-२०’ देशांच्या प्रमुखांची बैठक पार पडली. या बैठकीमुळे भारताला काय लाभ झाला ? या परिषदेची फलनिष्पत्ती काय ? याविषयीचा ऊहापोह या लेखातून करत आहोत.
युक्रेन युद्धानंतर रशियावर अमेरिकेने ५ सहस्रांहून अधिक आर्थिक निर्बंध घातले असून अनेक राष्ट्रे यामध्ये सहभागी झालेली आहेत. त्यामुळे ‘ब्रिक्स’ संघटनेमध्ये भारत काय भूमिका घेतो ? याकडे जगाचे लक्ष लागून राहिले होते.
नवी देहलीत ‘जगातील सर्वांत प्रभावी संघटना असलेल्या ‘जी-२०’ची बैठक पार पडली. भारताच्या पुढकाराने ‘जी-२०’ मध्ये आता आफ्रिकन युनियनचा समावेश करण्यात आला आहे. या निर्णयाचे परराष्ट्र धोरणांचे विश्लेषक डॉ. शैलेंद्र देवळाणकर यांनी केलेले विश्लेषण येथे देत आहोत.
कोरोना महामारी आणि रशिया-युक्रेन युद्ध यांमुळे हे परिणाम आहेत. यावर यशस्वी मात करून ६ टक्के ‘जीडीपी’ विकासदर ठेवणारा भारत जगातील एकमेव देश आहे.
‘भारत आणि अमेरिका यांच्यामधील व्यापार हा १७० अब्ज डॉलर्स (१३ लाख ९३ सहस्र कोटी रुपयांहून अधिक) एवढ्या प्रचंड प्रमाणावर असून तो अधिक वाढण्याची शक्यता आहे.
हिरोशिमानंतर पंतप्रधान मोदी यांनी पापुआ न्यू गिनी या प्रशांत महासागरामधील अत्यंत प्रभावशाली असणार्या बेटावरील देशाला भेट दिली.
स्वतःच्या नागरिकांसह अन्य देशातील नागरिकांनाही त्यांच्या देशांमध्ये सुखरूप पोचवणारा भारत हा ‘संकटमोचक’ !