‘दत्ताची विविध रूपे आणि विविध नावे आणि त्यानुसार असलेली वस्त्राभूषणे यांपैकी सर्वांना ठाऊक असलेली नावे, म्हणजे दत्तात्रेय, दत्त, गुरुदत्त, अवधूत अशी असून त्याची रूपे एकमुखी-द्विभुज, एकमुखी-चतुर्भुज आणि एकमुखी-षड्भुज, अशी आहेत.

पूर्वीच्या काळी भूतलावर स्थूल आणि सूक्ष्म रूपांत आसुरी शक्ती मोठ्या प्रमाणावर वाढल्या होत्या. त्यांना ‘दैत्य’ म्हटले जात असे. देवगणांनी त्या आसुरी शक्तींना नष्ट करण्यासाठी केलेले प्रयत्न अयशस्वी झाले. तेव्हा ब्रह्मदेवाच्या आदेशानुसार वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या रूपांत दत्त देवतेला अवतार घ्यावा लागला.