वातावरणात होणारे पालट आणि त्‍यांचा झाडांवर होणारा परिणाम, यांतील बारकावे प्रत्‍येक ऋतूत निरनिराळे असतात. हे सर्व समजण्‍यासाठी काही काळ सातत्‍याने आणि चिकाटीने लागवडीचे प्रयत्न चालू ठेवावेत.

‘आज अधिक उत्पन्न मिळण्यासाठी विविध प्रकारच्या प्रक्रिया करून सिद्ध केलेली ‘हायब्रीड’ बियाणी पेठेत सहज उपलब्ध आहेत; परंतु या बियाण्यांच्या उपयोगाने होणार्‍या लाभांपेक्षा होणारी हानी पुष्कळ गंभीर आहे. देशी बियाण्यांपासून मिळणारा भाजीपाला आरोग्यास लाभदायक आणि चवीलाही अधिक चांगला असतो.

‘पालापाचोळ्‍याच्‍या आच्‍छादनामुळे मातीचा पृष्‍ठभाग झाकला जातो. तो झाकल्‍याने पुष्‍कळ लाभ होतात. ‘आच्‍छादन करणे (भूमी झाकणे)’, हा नैसर्गिक शेतीतील महत्त्वाचा स्‍तंभ आहे.

आपल्‍या लागवडीतील सुकलेले प्रत्‍येक रोप किंवा वेलीची एकही काडी टाकून न देता त्‍याचा पुनर्वापर करावा. हे सर्व अवशेष कुजून झाडांना जीवनद्रव्‍ये उपलब्‍ध करून देतात.

‘बिया पेरण्‍यापूर्वी त्‍यांवर बीजसंस्‍कार करणे आवश्‍यक असते. बीजसंस्‍कार करण्‍यासाठी बीजामृताचा उपयोग करतात. बीजसंस्‍कारांमुळे पुढील लाभ होतात.