युवा साधना शिबिराच्या वेळी साधकाला आलेली अनुभूती

‘१७ ते २१.११.२०२३ या कालावधीत सनातन आश्रम, रामनाथी, गोवा येथे आयोजित केलेल्या ‘युवा साधना शिबिर २०२३’ साठी मला जाण्याची संधी मिळाली. त्या वेळी मला पुढील अनुभूती आली.

कु. गंधर्व ठोंबरेएके दिवशी संध्याकाळी ७.४५ वाजता प्रायोगिक भाग चालू झाला. तेव्हा एक फुलपाखरू खिडकीतून आत आले. ते संपूर्ण सभागृहात फिरले आणि तेथे ठेवलेल्या श्रीकृष्णाच्या चित्रासमोरच लादीवर येऊन बसले. मी त्याच्याकडे एकटक पाहून निरीक्षण केले. तेव्हा मला असे जाणवले की, ते फुलपाखरू नामस्मरण करत बसले आहे. अनेकजण तेथून ये-जा करत होते; तरीसुद्धा ते उडून गेले नाही. रात्रीचे ८.१५ वाजले होते, तरीही ते फुलपाखरू शांतपणे तेथे नामजप करत बसले होते. कालांतराने माझ्या लक्षात आले, ‘अरे आपणही एकाग्रपणे नामजप करण्यास बसत नाही.’ आश्रमाच्या चैतन्यामुळे साधकच नव्हे, तर येथील प्राणी, पक्षी, किडे प्रत्येक जण साधना करत असतात. मी त्या फुलपाखराचे निरीक्षण करत होतो. रात्री ८.२७ वाजता ते फुलपाखरू उडाले आणि सभागृहात वेगळ्या ठिकाणी जाऊन बसले. ‘आश्रमात प्रत्येक जण स्थुलातून, तसेच सूक्ष्मातून साधना करत असतो’, हे मला शिकायला मिळाले.’

– कु. गंधर्व ठोंबरे (वय १७ वर्षे), भांडुप, मुंबई. (१६.१२.२०२३)

  • सूक्ष्म : व्यक्तीचे स्थूल म्हणजे प्रत्यक्ष दिसणारे अवयव नाक, कान, डोळे, जीभ आणि त्वचा ही पंचज्ञानेंद्रिये आहेत. ही पंचज्ञानेंद्रिये, मन आणि बुद्धी यांच्या पलीकडील म्हणजे  ‘सूक्ष्म’. साधनेत प्रगती केलेल्या काही व्यक्तींना या ‘सूक्ष्म’ संवेदना जाणवतात. या ‘सूक्ष्मा’च्या ज्ञानाविषयी विविध धर्मग्रंथांत उल्लेख आहेत.
  • सूक्ष्मातील दिसणे, ऐकू येणे इत्यादी (पंच सूक्ष्मज्ञानेंद्रियांनी ज्ञानप्राप्ती होणे) : काही साधकांची अंतर्दृष्टी जागृत होते, म्हणजे त्यांना डोळ्यांना न दिसणारे दिसते, तर काही जणांना सूक्ष्मातील नाद किंवा शब्द ऐकू येतात.
  • येथे प्रसिद्ध करण्यात आलेल्या अनुभूती या ‘भाव तेथे देव’ या उक्तीनुसार साधकांच्या वैयक्तिक अनुभूती आहेत. त्या सरसकट सर्वांनाच येतील असे नाही. – संपादक