(म्हणे) ‘चापेकरांचे बलीदान देशासाठी कि धर्मासाठी ?’

• पुरोगाम्यांना देश आणि धर्म यांत कायम दरी निर्माण करून जातीयवाद जिवंत ठेवायचा असतो; जेणेकरून त्यांचे फावते; मात्र क्रांतीकारकांच्या हौतात्म्याचा अनादर करून अत्याचारी इंग्रजांचा कैवार घेणार्‍या अशांना तात्काळ कारागृहात पाठवायला हवे !
• इंग्रजांनी किती स्त्रिया आणि अबला यांवर या काळात अत्याचार केले, हे परुळेकरांनी त्यांच्या सोयीनुसार वाचले नसावे म्हणून त्यांनी रँड या अधिकार्‍याचा उदोउदो केला आहे !
• क्रांतीकारकांचा अवमान करणार्‍या अशा मुलाखतींचा देशभक्त आणि धर्माभिमानी यांनी निषेध नोंदवायला हवा !

जातीयवादाला खतपाणी घालून खरा इतिहास सोयीनुसार विसरणारे तथाकथित पुरोगामी !

खरेतर पुण्यात प्लेगचा उद्रेक झाला. शासनाने पुण्यात प्लेगचा कायदा केला तोही इंग्रजांच्या व्यापारावर परिमाण होऊ लागला म्हणून. भारतीय जनतेच्या भल्यासाठी नाही. या ‘प्लेग’च्या काळामध्ये माणसे तात्काळ मरू लागली. या रोगाचे निर्मूलन करण्यासाठी इंग्रज सरकारने रँड नावाच्या अधिकार्‍याची नियुक्ती केली आणि पुणेकर आगीतून फुफाट्यात सापडले. या अधिकार्‍याचे शिपाई वेळीअवेळी पुणेकरांचे दरवाजे ठोठावू लागले. बूट घालून देवघरात, स्वयंपाकघरात जाऊन लोकांना खेचून बाहेर आणू लागले आणि त्याची पडताळणी करू लागले. या शिपायांनी शारीरिक पडताळणीच्या नावाखाली अनेक महिलांचे विनयभंग केले, त्यांच्यावर अत्याचारही केले. घराबाहेर पुरुषांना निर्वस्त्र करून त्यांची पडताळणी करायला आरंभ केला. अशा विटंबनेपायी अनेक स्त्रियांनी आत्महत्या केल्या, घरातील महाग चीजवस्तू गायब होऊ लागल्या. नागरिकांना बळजोरीने प्लेग छावणीत दाखल करण्यात येऊ लागले. विरोध करणार्‍या नागरिकांना प्रचंड मारहाण केली जाई. साहजिकच नागरिकांमध्ये संतापाची लाट उसळली होती; पण ते हतबल झाले होते. आधीच रोगाची भीती आणि त्यात ब्रिटिशांचे हे अत्याचार. म्हणून दामोदर आणि बाळकृष्ण या दोघांनी रँडला धडा शिकवायचे ठरवले. त्यांनी शस्त्र मिळवली. ती कशी चालवायची याचा सराव केला. ते रँडच्या मागावर राहिले आणि अखेरीस २२ जून १८९७ या दिवशी पुण्यात गणेशखिंड परिसरात त्यांनी त्याला आणि आणखी एका अधिकार्‍याला गोळ्या घातल्या.