मराठीचे मारेकरी नव्हे, तर खरे मराठीप्रेमी आणि साहित्यिक होण्यासाठी मराठीची अस्मिता जोपासा !

अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचा उद्देश ‘मराठी साहित्य वृद्धींगत व्हावे, मराठी भाषा संवर्धन करत तिची अस्मिता जोपासावी, मराठी भाषेवर होणार्‍या आघातांच्या विरोधात जनमत निर्माण करून चळवळ उभी करणे, मराठीजनांना सकस साहित्य आणि विचार मिळणे’, असा असतो; मात्र सद्यःस्थितीत मराठीची सर्वच स्तरांवर दुर्दशा होतांना दिसत आहे. अजूनही मराठीला अभिजात भाषेचा दर्जा मिळालेला नाही. मराठी शाळा बंद पडत आहेत. जगाच्या पाठीवर सर्वत्र पोचलेला मराठी माणूस; पण ‘त्याची मराठीच्या संदर्भात काय स्थिती आहे’, ही विचार करण्यासारखी स्थिती आहे. साहित्य संमेलनाच्या निमित्ताने सध्याची मराठी भाषेची दयनीय स्थिती आणि मराठी भाषेला पुनर्वैभव प्राप्त करून देण्यासाठी मराठीप्रेमी अन् साहित्यिक यांनी करावयाचे प्रयत्न यांविषयी ‘एक मराठीप्रेमी’ म्हणून विचारमंथन करण्याचा प्रयत्न केला आहे.

२ फेब्रुवारी या दिवशी प्रसिद्ध झालेल्या लेखात आपण ‘मराठीची दुरवस्था’ याविषयीची सूत्रे वाचली. आज या लेखाचा अंतिम भाग येथे देत आहोत.

या लेखाचा मागील भाग वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : https://sanatanprabhat.org/marathi/760734.html

२. दर्जेदार मराठी साहित्याची निर्मितीच नाही ! 

१९५० ते १९९० या कालावधीतील प्रल्हाद केशव अत्रे, ग.दि. माडगूळकर, पु.भा. भावेे, ना.सी. फडके इत्यादी काही नावे सोडली, तर त्यानंतर दर्जेदार मराठी साहित्यिक आणि दर्जेदार साहित्य निर्माण झालेच नाही. आताचे बहुतांश मराठी साहित्यिक हे पुरोगामी विचारसरणीचे, आधुनिकतेच्या नावाखाली धर्मद्रोही विचारांचा प्रसार करणारे अन् लिखाणात सर्रासपणे परकीय शब्दांचा वापर करणारे आहेत. त्यांना ना मराठीशी देणे-घेणे आणि ना आपल्या संस्कृतीशी !

३. जगाच्या पाठीवर बुद्धीमत्ता आणि कर्तृत्व यांच्या बळावर पुढे असलेला मराठी माणूस !

मराठीची दुरवस्था असली, तरी जगभरात मराठी माणसाचे योगदानही पुष्कळ अधिक आहे. अमेरिका, इंग्लंड, ऑस्ट्रेलिया यांसारख्या विकसित देशांतही मोठमोठ्या आस्थापनांमध्ये मराठी माणूस मोठ्या पदांवर कार्यरत आहे. विदेशातील राजकीय क्षेत्रातही मराठी माणूस बघायला मिळतो. आयर्लंडचे पंतप्रधान लिओ वराडकर हे त्यातीलच उदाहरण आहे; परंतु केवळ त्याविषयी अभिमान बाळगणे आवश्यक नसून मराठीला न्याय मिळवून देण्यासाठी प्रत्येक मराठी माणसाने प्रयत्न करावा.

४. मराठीची दुरवस्था रोखण्यासाठी मराठी साहित्यिकांनी तळागाळातील मराठीची दु:स्थिती समजून घेणे आवश्यक !

मराठीला गतवैभव प्राप्त करून द्यायचे असेल, तर मराठी साहित्यिकांनी मराठीची दु:स्थिती समजून घेतली पाहिजे. केवळ साहित्य संमेलने भरवून, मराठी भाषा संचालनालय चालू करून अथवा मराठी भाषा मंत्री नेमून थांबणे योग्य होणार नाही. तळागाळातील लोकांमध्ये मराठीविषयी अभिमान निर्माण करणे, शाळा-महाविद्यालयांमध्ये मराठीचे शिक्षण देणे आवश्यक आहे. ‘गेल्या १० वर्षांपासून मराठी भाषेचे धोरण घोषित करण्याचे सरकार सतत टाळत आहे. त्यामुळे हे धोरण घोषित करण्याचा आग्रह धरणारा ठराव संमेलन करणार का ? मराठी माध्यमाच्या बंद पडणार्‍या शाळा चालू करण्यासाठी आणि चालू असणार्‍या बंद होऊ नयेत, यासाठी मागणीचे ठराव करणार का ?’, याकडे महाराष्ट्र सांस्कृतिक आघाडीचे संयोजक श्रीपाद जोशी यांनी पत्राद्वारे अखिल भारतीय मराठी साहित्य महामंडळ अध्यक्षांचे लक्ष वेधले आहे. महामंडळाने याचा विचार करावा !

– श्री. संदेश नाणोसकर, सनातन आश्रम, देवद, पनवेल. (३१.१.२०२४)

(समाप्त)