‘गुजरात येथील सुप्रसिद्ध वैद्य पंचाभाई दमानिया यांनी एक महत्त्वाचे निरीक्षण सांगितले. त्यांच्याकडे आतापर्यंत कर्करोगाचे जेवढे रुग्ण आले, त्या सर्व रुग्णांना सकाळी उशिरापर्यंत झोपायची सवय होती. ब्राह्म मुहूर्तावर (सूर्याेदयाच्या ४८ ते ९६ मिनिटे पूर्वी) उठणार्‍या व्यक्तींना कधी कर्करोग झाल्याचे वैद्य दमानिया यांना आढळले नाही.
काही जण प्रयत्नांमध्ये खंड पडल्यावर ‘मला हे जमणारच नाही’, असा विचार करून प्रयत्न करायचेच सोडून देतात. असे न करता जेव्हा प्रयत्नांमध्ये खंड पडेल, तेव्हा पुन्हा नव्याने प्रयत्न चालू करावेत.
‘१ भाग सनातन उटणे आणि १ भाग मसूरडाळीचे किंवा चणाडाळीचे पीठ असे मिश्रण बनवून ठेवावे. प्रतिदिन अंघोळीच्या वेळी साबणाऐवजी यातील १ – २ चमचे मिश्रण थोड्याशा पाण्यात कालवून अंगाला लावावे आणि लगेच अंघोळ करावी.
दिवसातून १ किंवा २ वेळाच जेवणे आणि नियमित व्यायाम करणे’, या दोनच कृती नियमितपणे केल्याने लठ्ठपणा न्यून होण्यास साहाय्य होते; परंतु हे उपाय न चुकता प्रतिदिन काही मास करावे लागतात. आवश्‍यकतेनुसार वैद्यांच्‍या मार्गदर्शनाखाली उपचार घ्यावे लागतात.
वजन घटवण्यासाठी ‘शॉर्टकट’चा (सोप्या मार्गाचा) वापर करणे आरोग्यासाठी हानीकारक !
‘उन्हाळ्याच्या दिवसांत प्रतिदिन दिवसातून २ वेळा ‘सनातन शतावरी चूर्ण वटी’ या औषधाच्या २ – २ गोळ्या, तसेच १ – १ चहाचा चमचा ‘सनातन यष्टीमधु (ज्येष्ठमध) चूर्ण’ थोड्याशा पाण्यासह घ्यावे. याने उन्हाळ्यात येणारा थकवा न्यून होण्यास साहाय्य होते.’
‘नियमित व्यायाम केल्याने शरिराचे बळ, तसेच कार्य करण्याची क्षमता वाढते.
रंग हे विश्वाच्या सौंदर्याचे सार आहे. अगदी आकाशाचा रंग निळा, झाडांचा हिरवा, विविध फुलांचे अनेक रंग, इंद्रधुनष्याचे सप्तरंग. विचार करा ना, हे सगळे रंग नाहीसे झाले, तर ही सृष्टी आणि पर्यायाने आपले जीवन किती निरस होईल.
आजकाल अनेकांमध्ये पुरेसा आहार घेऊनसुद्धा रक्तातील ‘हिमोग्लोबिन’, ‘कॅल्शियम’ यांसारखे घटक न्यून असणे, तसेच थकवा येणे, उत्साह नसणे, शरीर कृश असणे इत्यादी लक्षणे आढळतात.
आज आपण भोजनाच्या संबंधी आयुर्वेदामध्ये सांगितलेले नियम शिकून घेणार आहोत. या नियमांचे पालन केले, तर आपण निश्चितच निरोगी राहू शकतो.