Diwali : अंगाला उटणे लावण्‍याची पद्धत

Diwali Deepawali diwali 2023 deepawali 2023

१. स्‍वतःला उटणे लावणे

अ. कपाळ : कपाळावर लावतांना मधल्‍या तीन बोटांचा उपयोग करून स्‍वतः लावतांना डावीकडून उजवीकडे या पद्धतीने लावावे.

आ. कपाळाच्‍या दोन्‍ही टोकांना बाजूला भुवईजवळ : येथे लावतांना ते बोटांच्‍या अग्रभागांनी डावीकडून उजवीकडे (खालून वरच्‍या दिशेने), तसेच उजवीकडून डावीकडे (वरून खालच्‍या दिशेने) चोळून लावावे.

इ. डोळ्‍यांच्‍या पापण्‍या : यांवर लावतांना नाकाकडून कानाकडे हात फिरवावा.

ई. नाक : याला लावतांना उजव्‍या हाताच्‍या अंगठा आणि तर्जनी यांनी नाकाच्‍या दोन्‍ही बाजूंनी खालच्‍या दिशेने उतरत यावे अन् खाली आल्‍यावर उटण्‍याचा वास घ्‍यावा. उटण्‍याच्‍या वासातून प्रक्षेपित होणारा तेजाशी संबंधित गंध फुफ्‍फुसांतील वायूकोषात गेल्‍याने तेथील काळे आवरण नष्‍ट होण्‍यास साहाय्‍य होते.

उ. मुखाचा वरचा भाग : या भागातून, म्‍हणजेच नाकाच्‍या खालून मधली तीन बोटे ठेवून आरंभ करून घड्याळाच्‍या काट्याच्‍या दिशेने मुखाभोवती गोल, म्‍हणजेच हनुवटीच्‍या खड्ड्यातून वर स्‍वतःच्‍या डावीकडे जाऊन मुखाभोवतीचा गोल पूर्ण करावा.

ऊ. गालांच्‍या पोकळी : गालाच्‍या मध्‍यभागातून आरंभ करून घड्याळाच्‍या काट्याप्रमाणे बोटांची अग्रे गोल गोल फिरवून लावावे.

ए. कानाची पाळी : ही तर्जनी आणि अंगठा यांमध्‍ये धरून तिथल्‍या तिथे हलवून उटणे लावावे.

ऐ. दोन्‍ही कान : दोन्‍ही कान हातांनी पकडून कानाच्‍या मागच्‍या बाजूला फक्‍त अंगठा ठेवून खालून वरच्‍या दिशेने फिरवावा.

ओ. मान : मानेच्‍या मागून मध्‍यातून दोन्‍ही हातांची बोटे पुढे विशुद्ध चक्राकडे आणणे

औ. छाती आणि पोट यांचा मध्‍यभाग : उजव्‍या हाताच्‍या तळव्‍याने छातीच्‍या मध्‍यरेषेवर वरून खालच्‍या दिशेने नाभीकडे हात फिरवत आणणे.

अं. काखेपासून कमरेपर्यंत : काखेपासून पितृतीर्थासारखा हात, म्‍हणजेच अंगठा एका बाजूला अन् चार बोटे दुसर्‍या बाजूला ठेवून अंगाच्‍या दोन्‍ही बाजूच्‍या रेषेवरून वरून खाली या पद्धतीने फिरवावेत.

क. पाय आणि हात : हाताची बोटे फिरवत पायांवर आणि हातांवर वरून खालच्‍या दिशेने उटणे लावावे.

ख. पावलाच्‍या आणि पायाच्‍या जोडरेषा : पावलाच्‍या आणि पायाच्‍या जोडरेषेवर अंगठा अन् तर्जनी यांनी विळखा घालून तो भाग कड्यासारखा घासावा.

ग. डोक्‍याच्‍या मध्‍यभागी : डोक्‍याच्‍या मध्‍यभागी तेल लावून ते हाताने घड्याळाच्‍या काट्याप्रमाणे फिरवावे.

२.  दुसर्‍या व्‍यक्‍तीला उटणे लावणे

अ. पाठ : दुसर्‍या व्‍यक्‍तीच्‍या पाठीला उटणे लावतांना पाठीच्‍या मणक्‍याच्‍या रेषेशी दोन्‍ही हातांच्‍या बोटांची अग्रे येतील अशा पद्धतीने वरून खालच्‍या दिशेने दोन्‍ही हात एकाच वेळी फिरवावेत.

आ. कंबर : दुसर्‍या व्‍यक्‍तीला लावतांना कमरेच्‍या आडव्‍या रेषेवर पाठीकडून तिच्‍या डाव्‍या बाजूकडून उजवीकडे येऊन परत उजवीकडून डावीकडे जावे. असे परत परत लावावे.

– एक विद्वान (श्रीचित्‌शक्‍ति (सौ.) अंजली गाडगीळ ‘एक विद्वान’ या नावाने लिखाण करतात.) (३.१०.२००६)