ग्रासमुष्टिं मया दत्तं सुरभिः प्रतिगृह्यताम् ।।
– गोसावित्रीस्तोत्र, श्लोक २१
अर्थ : सर्व गायी माझ्या माता आणि सर्व बैल माझे पिता आहेत. मी दिलेला मूठभर चारा गायीने ग्रहण करावा.
गोमाता आणि बैल यांची पूजा केल्यामुळे सर्व पितर अन् देवता यांची पूजा होते. गायीच्या शेणाने भूमी सारवल्यावर सभागृह, मोठ्या इमारती, घर आणि मंदिरे आदी सर्व शुद्ध होतात. त्यामुळे गायींपेक्षा श्रेष्ठ आणि पवित्र आणखी दुसरा कोणता प्राणी असू शकतो ?
ज्या व्यक्तीजवळ श्राद्ध करण्यासाठी काहीच नसेल, त्या व्यक्तीने पितरांचे ध्यान करून गोमातेला श्रद्धापूर्वक गवत खाऊ घातले, तरी त्या व्यक्तीला श्राद्ध केल्याचे फळ मिळते. हे पुढील श्लोकात दिले आहे.
‘तृणानि वा गवे दद्यात्’।
(निर्णयसिन्धु) म्हणजे ‘गायीला गवत द्यावे.’
(साभार : मासिक ‘कल्याण’, भाग ९५)