ग्रहदोषांमुळे मानवी जीवनावर होणारे दुष्परिणाम सुसह्य होण्यासाठी ‘साधना करणे’ हा सर्वोत्तम उपाय !

१. ‘नवग्रहांचा मानवी जीवनावर प्रभाव पडतो’, हे भारतीय ऋषिमुनींनी प्राचीन काळी ओळखून ज्योतिषशास्त्र विकसित करणे

‘आकाशात सूर्याभोवती भ्रमण करणारे ग्रह मानवी जीवनावर परिणाम करतात’, हे भारतीय ऋषिमुनींनी प्राचीन काळी ओळखले होते. योगसाधना आणि तप केल्यामुळे ऋषिमुनींना अनुक्रमे योगबळ अन् तपोबळ प्राप्त होत असे. ऋषिमुनींची आध्यात्मिक पातळी उच्च असल्याने त्यांना ईश्‍वराकडून ज्ञानाची प्राप्ती होत असे. हे ज्ञान त्यांनी वेदांमधील सूक्तांमध्ये गुंफले आहे. ज्योतिषशास्त्राचे ऋग्वेदात ३६, यजुर्वेदात ४४, तर अथर्ववेदात १६२ श्‍लोक आहेत. ज्योतिषशास्त्रातील नियम हे भारतीय दर्शनशास्त्रांवर आधारित आहेत.

२. नवग्रहांचा मानवी जीवनावर होणारा परिणाम आता शास्त्रज्ञांनीही मान्य करणे

२ अ. जगातील भूकंप, ज्वालामुखी, प्रचंड वादळे अथवा मोठे अपघात या घटना अधिकतर पौर्णिमा किंवा अमावास्या या तिथींना झाल्याचे शास्त्रज्ञांना आढळून येणे : भूकंप आणि ज्वालामुखी यांचा अभ्यास करणार्‍या शास्त्रज्ञांना ‘जगातील भूकंप, ज्वालामुखी, प्रचंड वादळे अथवा मोठे अपघात या घटना पौर्णिमा किंवा अमावास्या या तिथींना लागून आल्या आहेत’, असे आढळून आले आहे, उदा. ४.४.१९०५ या दिवशी कांगडा येथे आणि ३१.५.१९३५ या दिवशी क्वेटा येथे झालेले प्रसिद्ध भूकंप अमावास्या या तिथीला झाले आहेत. काही भूकंप शनि, चंद्र, रवि आणि मंगळ यांच्या केंद्रयोगावर (एका अशुभ योगावर) घडून आले आहेत.’

(संदर्भ : ‘प्रज्ञालोक’, जुलै १९८१)

३. ग्रहदोष म्हणजे काय ?

ग्रहदोष म्हणजे कुंडलीतील ग्रहांची अशुभ स्थिती. कुंडलीतील एखादा ग्रह दूषित असल्यास त्या ग्रहाची अशुभ फळे व्यक्तीला प्राप्त होतात, उदा. कुंडलीत शनि ग्रह दूषित असल्यास साधारणपणे खडतर प्रारब्ध, दीर्घ मुदतीचे आजार, कौटुंबिक किंवा आर्थिक अडचणी इत्यादी अशुभ फळे मिळतात. (ही फळे स्थान, राशी इत्यादी घटकांच्या परत्वे निरनिराळी असतात.) याला ‘कुंडलीत शनि ग्रह दूषित आहे’ किंवा ‘व्यक्तीला शनि ग्रहाची पीडा आहे’, असे म्हटले जाते. ज्योतिषशास्त्रानुसार व्यक्तीला असलेल्या शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक त्रासांमागे कुंडलीतील ग्रहदोष कारणीभूत असतात.

४. ‘व्यक्तीचे प्रारब्ध किती खडतर किंवा किती सुसह्य आहे ?’, हे कुंडलीवरून कळणे

ज्योतिषशास्त्रानुसार व्यक्तीच्या कुंडलीतील ग्रहदोषांप्रमाणे तिला शारीरिक, मानसिक किंवा आध्यात्मिक त्रास होतात. असे असले, तरी त्यामागील मूळ कारण ‘व्यक्तीचे प्रारब्ध’ हे आहे. पूर्वजन्मांमध्ये केलेल्या चांगल्या-वाईट कर्मांचे फळ मनुष्य पुढील जन्मात प्रारब्धरूपाने भोगतो. या कर्मसिद्धांतावर ज्योतिषशास्त्र आधारित आहे. व्यक्तीच्या जन्मवेळी मांडली जाणारी कुंडली तिचे या जन्मातील प्रारब्ध दर्शवते. अनुकूल ग्रहस्थितीत पुण्याचे फळ पैसा, सुख, मान-सन्मान, प्रसिद्धी इत्यादी रूपांत अनुभवास येते. प्रतिकूल ग्रहस्थितीत पापाचे फळ दु:ख, अपमान, रोग, आर्थिक हानी इत्यादी रूपांत अनुभवास येते.

५. कलियुगात सर्व स्तरांवरील त्रासांचे प्रमाण पुष्कळ अधिक असणे

सध्या रज-तमाचे प्राबल्य असणारे कलियुग चालू आहे. आताच्या काळी सर्वसाधारण व्यक्तीच्या एकूण कर्मांपैकी ६५ टक्के कर्मे प्रारब्धामुळे घडतात. त्यामुळे कलियुगात शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक स्तरांवरील त्रासांचे प्रमाण पुष्कळ अधिक आहे.

६. ग्रहदोषांमुळे होणार्‍या दुष्परिणामांच्या निवारणासाठी ‘साधना करणे’ हाच सर्वोत्तम उपाय !

ग्रहदोषांमुळे होणार्‍या दुष्परिणामांच्या निवारणासाठी ज्योतिषशास्त्रात जप, दान, शांती, रत्न धारण करणे इत्यादी उपाय सांगितले आहेत. हे उपाय केल्याने दुष्परिणामांची तीव्रता काही प्रमाणात न्यून होण्यास साहाय्य होते; परंतु हे उपाय तत्कालीक परिणाम करतात. कालांतराने पुन्हा त्रासांचे प्रमाण वाढते. मनुष्याला त्याच्या प्रारब्धातील भोग भोगूनच संपवावे लागतात. त्यामुळे जन्म-मृत्यूच्या चक्रातून कायमची मुक्तता होण्यासाठी ‘साधना करणे’ हाच सर्वोत्तम उपाय आहे.

६ अ. साधना म्हणजे काय ? : साधना म्हणजे ईश्‍वरप्राप्तीसाठी प्रतिदिन करावयाचे प्रयत्न. ईश्‍वराची प्राप्ती होणे म्हणजे ‘सत्-चित्-आनंद’ ही अवस्था अखंड अनुभवणे. जीवनातील दुःखांना धैर्याने सामोरे जाण्याचे बळ आणि सर्वोच्च प्रतीचा सतत टिकणारा आनंद केवळ साधनेनेच मिळतो. साधना ही ज्ञानयोग, ध्यानयोग, भक्तीयोग, कर्मयोग इत्यादी योगमार्गांनुसार केली जाते. ‘कलियुगात नामजप ही सर्वोत्तम साधना आहे’, असे अनेक संतांनी सांगितले आहे.

६ आ. योग्य साधना होण्यासाठी गुरूंची आवश्यकता असणे : एकट्याने साधना करून स्वबळावर ईश्‍वरप्राप्ती करून घेणे पुष्कळ कठीण असते. त्यापेक्षा अध्यात्मातील अधिकारी व्यक्तीची, म्हणजेच गुरु किंवा संत यांची कृपा संपादन केली, तर ईश्‍वरप्राप्तीचे ध्येय लवकर साध्य होते. यासाठी गुरुप्राप्ती होणे आवश्यक असते. गुरु हे शिष्याचे अज्ञान घालवून ‘त्याची आध्यात्मिक उन्नती व्हावी’, यासाठी त्याला साधना सांगतात, ती त्याच्याकडून करवून घेतात आणि त्याला अनुभूतीही देतात.

६ इ. गुरुकृपेमुळे कठीण प्रसंगांमध्ये शिष्याचे रक्षण होणे : मंद प्रारब्ध भोगण्याची क्षमता मध्यम साधनेने, मध्यम प्रारब्ध भोगण्याची क्षमता तीव्र साधनेने, तर तीव्र प्रारब्ध भोगण्याची क्षमता केवळ गुरुकृपेनेच प्राप्त होते. यासंदर्भातील काही उदाहरणे पुढे दिली आहेत.

६ इ १. मरणासन्न अवस्थेतून गेलेल्या साधिका कु. दीपाली मतकर यांचे गुरुकृपेमुळे रक्षण होणे

६ इ १ अ. सनातन संस्थेच्या साधिका कु. दीपाली मतकर यांची मरणासन्न अवस्था : सनातन संस्थेच्या मार्गदर्शनानुसार साधना करणार्‍या साधिका कु. दीपाली मतकर यांना २२.१०.२०१६ या दिवशी डेंग्यू, न्यूमोनिया आणि कावीळ, असे विविध गंभीर आजार झाले. त्यांच्या पोटातील यकृत (लीव्हर) आणि प्लीहा (स्प्लीन) यांना सूज आली होती. त्यांच्या फुफ्फुसांमध्ये पाणी झाले आणि एक गंभीर प्रकारचा ‘न्यूमोनिया’ निर्माण झाला. त्यांच्या रक्तामधील ‘प्लेटलेट्स’ची संख्या अतिशय न्यून झाली होती. अशा वेळी आपोआप तीव्र रक्तस्राव होऊन मरण येण्याची शक्यता पुष्कळ अधिक असते. आधुनिक वैद्यांनी कु. दीपाली यांच्या जगण्याची आशा सोडली होती.

६ इ १ आ. ज्योतिषशास्त्रानुसार कु. दीपाली यांच्या कुंडलीतील तत्कालीन ग्रहस्थितीवरून त्यांना ‘अपमृत्यूयोग’ असणे : कु. दीपाली यांच्या गोचर (तत्कालीक) कुंडलीत षष्ठ स्थानात, म्हणजे रोग स्थानात राहू हा पापग्रह होता. षष्ठ स्थानाचा स्वामी रवि ग्रह अष्टम स्थानात, म्हणजे मृत्यू स्थानात होता. गोचर कुंडलीतील मंगळ ग्रहाचे भ्रमण जन्म कुंडलीतील शनि ग्रहावरून चालू होते. कु. दीपाली यांची केतू ग्रहाची महादशा चालू होती. हे योग तीव्र शारीरिक त्रास किंवा ‘अपमृत्यूयोग’ असल्याचे दर्शवतात.

६ इ १ इ. महर्षि आणि संत यांनी केलेल्या आध्यात्मिक उपायांमुळे कु. दीपाली यांना झालेले सर्व गंभीर आजार अवघ्या १५ दिवसांत बरे होणे : कु. दीपाली अत्यवस्थ स्थितीत असतांना महर्षि आणि संत यांनी त्यांच्यावर नामजपादी उपाय केले. भृगु महर्षि आणि सप्तर्षि यांनी नाडीपट्टीच्या माध्यमातून अनेक उपाय करण्यास सांगितले. संतांनी अनेक घंटे कु. दीपाली यांच्यावर नामजपादी उपाय केले. त्यामुळे कु. दीपाली यांना झालेले सर्व गंभीर आजार दूर होऊन त्या अवघ्या १५ दिवसांत बर्‍या झाल्या.

६ इ १ ई. कु. दीपाली साधना करत असल्यामुळे अपमृत्यूयोगासारख्या संकटात गुरूंनी त्यांचे रक्षण करणे : कु. दीपाली या तन-मन-धन अर्पण करून पूर्णवेळ गुरुकार्य आणि साधना करतात. त्यांच्यात गुरूंप्रती श्रद्धा आणि ईश्‍वरप्राप्तीची तळमळ आहे. त्यांचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांच्यात ‘गोपीभाव’ आहे. त्यामुळे त्या सतत श्रीकृष्णाच्या अनुसंधानात असतात. कु. दीपाली या साधना करत असल्यामुळे त्यांच्यावर गुरुकृपा होऊन अपमृत्यूयोगासारख्या संकटात गुरूंनी त्यांचे रक्षण केले.

६ इ २. खडतर प्रारब्ध भोगत असतांना त्याकडे साक्षीभावाने पाहून संतपद प्राप्त करणार्‍या पू. (सौ.) संगीता पाटील !

६ इ २ अ. पू. (सौ.) संगीता पाटील यांचे खडतर प्रारब्ध : पू. (सौ.) संगीता पाटील यांचा जन्म झाल्यानंतर त्यांच्या लहानपणीच त्यांच्या आई-वडिलांचे निधन झाले. पुढे विवाह होऊन त्यांना मुलगा झाला; परंतु लहान वयातच त्याचा मृत्यू झाला. पू. (सौ.) संगीता यांना विषमज्वर (टायफॉईड) झाल्याने त्यांना अंधत्व आले. त्यांच्या यजमानांचा नोकरीच्या ठिकाणी अपघात होऊन यजमानांची नोकरी गेली. पुढे यजमानांच्या एका डोळ्याची दृष्टीही गेली. त्यांची आर्थिक परिस्थिती बिकट होती.

६ इ २ आ. पू. (सौ.) संगीता पाटील यांचे प्रारब्ध ७५ टक्के असणे : सनातनचे सूक्ष्म ज्ञानप्राप्तकर्ते साधक श्री. निषाद देशमुख यांनी पू. (सौ.) संगीता यांचे सूक्ष्म परीक्षण करून सांगितले, ‘‘सौ. संगीता यांचे प्रारब्ध ७५ टक्के आहे; पण भक्तीभावाच्या बळावर त्यांनी त्यावर मात केली.’’ (कलियुगातील सध्याच्या काळात सर्वसाधारण व्यक्तीचे प्रारब्ध ६५ टक्के असते आणि सर्वसामान्य व्यक्ती अडचणींमुळे खचून जाऊन दुःखी होते.)

६ इ २ इ. खडतर प्रारब्ध असतांनाही परिस्थितीला दोष न देणार्‍या पू. (सौ.) संगीता पाटील संतपदी विराजमान ! : अशा प्रतिकूल परिस्थितीतही न डगमगता पू. (सौ.) संगीता पाटील आनंदाने साधना करत आहेत. खडतर प्रारब्ध असतांनाही त्यांनी परिस्थितीला कधीच दोष दिला नाही. उलट त्यांनी झोकून देऊन गुरुकार्य आणि साधना केली. त्या म्हणतात, ‘‘माझ्या जीवनात अनेक दुःखद प्रसंग आले; पण ते गुरुकृपेने पार पडले.’’ ईश्‍वराप्रतीच्या भावामुळे पू. (सौ.) संगीता पाटील संतपदी विराजमान झाल्या.

६ इ ३. संतांनी केलेल्या साहाय्यामुळे ईश्‍वरी राज्याच्या स्थापनेसाठी अविरतपणे झटणारे परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांचा महामृत्यूयोग टळणे

६ इ ३ अ. सर्व ज्योतिषाचार्यांनी परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांचा महामृत्यूयोग वर्ष २००७ मध्ये (आणि त्यानंतरही) असल्याचे सांगणे : ‘ईश्‍वरी राज्याच्या स्थापनेसाठी अविरतपणे झटणारे सनातन संस्थेचे संस्थापक परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांच्यावर आजपर्यंत अनेक वेळा महामृत्यूयोगाचे संकट आलेले आहे. वर्ष २००१ पासून परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांच्यावर सूक्ष्मातील अनिष्ट शक्तींकडून होणारी आक्रमणे वाढत गेली. वर्ष २००७ पासून त्यांच्यावरील प्राणांतिक आक्रमणांना आरंभ झाला. सर्व ज्योतिषाचार्यांनी परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांचा महामृत्यूयोग वर्ष २००७ मध्ये (आणि त्यानंतरही) असल्याचे सांगितले होते. तेव्हापासून त्यांची प्राणशक्ती ३० टक्क्यांच्या जवळपास येऊन स्थिरावली आहे. (प्राणशक्ती ३० टक्क्यांहून न्यून झाल्यास मृत्यू येतो. ‘सर्वसाधारण व्यक्तीची प्राणशक्ती १०० टक्के असते’, असे येथे गृहित धरले आहे.) वर्ष २००७ च्या आजारपणानंतर त्यांचे आश्रमाच्या बाहेर जाणे पूर्ण थांबले. वर्ष २००७ च्या गुरुपौर्णिमेनंतर अनुमाने १ आठवडा ते मरणोन्मुख अवस्थेत होते.

६ इ ३ आ. परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांच्या वर्ष २००७ मध्ये असलेल्या महामृत्यूयोगाविषयी ज्योतिषशास्त्रीय विश्‍लेषण : ३०.७.२००७ या दिवशीच्या गुरुपौर्णिमेनंतर पुढील एक सप्ताह परात्पर गुरु डॉ. आठवले मरणोन्मुख स्थितीत होते. ऑगस्ट २००७ मध्ये ते अंथरुणाला खिळून होते. त्या वेळी परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांच्या गोचर (तत्कालीक) कुंडलीत मंगळ ग्रह बाराव्या स्थानात, म्हणजे अशुभ स्थानात होता. आरोग्याशी संबंधित रवि या ग्रहाची शनि आणि केतू या पापग्रहांशी युती झाली होती. जन्म कुंडलीनुसार परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांची त्या वेळी मृत्यू स्थानाचा स्वामी असलेल्या शनि ग्रहाची महादशा आणि मृत्यू स्थानात असलेल्या चंद्र ग्रहाची अंतर्दशा चालू होती. ही ग्रहस्थिती परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांना महामृत्यूयोग असल्याचे दर्शवते.

६ इ ३ इ. संतकृपेने काहीही असाध्य नाही ! : संतांनी केलेल्या साहाय्यामुळे परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांचा महामृत्यूयोग अनेक वेळा टळला आहे. यासंदर्भात परात्पर गुरु डॉ. आठवले म्हणतात, ‘‘जन्म, विवाह आणि मृत्यू हे प्रारब्धानुसारच होतात’, असे कर्मयोग सांगतो. असे असले, तरी ‘केवळ अपमृत्यूयोग आणि मृत्यूयोगच नाही, तर महामृत्यूयोगही टाळता येतो’, हे योगतज्ञ दादाजी वैशंपायन, गुरुदेव डॉ. काटेस्वामीजी आणि इतर काही अधिकारी संत यांनी माझ्या संदर्भात वर्ष २००७ पासून आतापर्यंत सिद्ध करून दाखवले आहे. यावरून ‘संतकृपेने काहीही असाध्य नाही’, हे लक्षात येते.’’

७. परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांनी निर्माण केलेल्या गुरुकृपायोगानुसार साधना केल्यास विहंगम गतीने आध्यात्मिक उन्नती होणे

कर्म, भक्ती, ध्यान इत्यादी कोणत्याही मार्गाने साधना केली, तरी त्यातून ईश्‍वरप्राप्ती होण्यासाठी गुरुकृपेविना गत्यंतर नाही; म्हणूनच म्हटले आहे, ‘गुरुकृपा हि केवलं शिष्यपरममङ्गलम् ।’, म्हणजे ‘केवळ गुरुकृपा शिष्याचे परम कल्याण करते.’ ‘गुरुकृपेच्या माध्यमातून ईश्‍वरप्राप्तीच्या दिशेने वाटचाल होणे’, यालाच ‘गुरुकृपायोग’ असे म्हणतात. ‘निरनिराळ्या योगमार्गांनी साधना करण्यात कित्येक वर्षे न घालवता गुरुकृपा लवकर प्राप्त कशी करायची ?’, हे गुरुकृपायोग शिकवतो. त्यामुळे साहजिकच या मार्गाने आध्यात्मिक उन्नती शीघ्र गतीने होते. गुरुकृपायोगानुसार साधना ही सध्याच्या काळानुसार सांगितलेली साधना आहे.

७ अ. गुरुकृपायोगानुसार साधना करून आतापर्यंत १०८ साधकांनी संतपद प्राप्त केले आहे, तसेच १ सहस्र १०६ साधक संतत्वाच्या दिशेने वाटचाल करत आहेत.

(टीप : ‘निर्जीव वस्तू म्हणजे १ टक्का आणि ईश्‍वर म्हणजे १०० टक्के आध्यात्मिक पातळी’, असे गृहित धरून त्या तुलनेत व्यक्तीच्या आध्यात्मिक प्रगतीनुसार तिची वर्तमान आध्यात्मिक पातळी निश्‍चित करता येते. कलियुगातील सर्वसाधारण व्यक्तीची आध्यात्मिक पातळी २० टक्के असते. आध्यात्मिक पातळी ७० टक्क्यांहून अधिक असणार्‍यांना ‘संत’ म्हणतात.)

८. तात्पर्य

साधना केल्याने व्यक्तीचा जीवनाकडे पहाण्याचा दृष्टीकोन पालटतो. व्यक्तीला मनुष्यजन्माचा उद्देश लक्षात आल्यामुळे सुख-दुःखाच्या प्रसंगांत ती स्थिर रहाण्याचा प्रयत्न करते. यामुळे तिला शारीरिक, मानसिक, कौटुंबिक, सामाजिक अशा अनेक स्तरांवर लाभ होतो, तसेच तिची आध्यात्मिक उन्नती होते. त्यामुळे ग्रहदोषांचा मानवी जीवनावर होणारा दुष्परिणाम सुसह्य होण्यासाठी ‘साधना करणे’ हाच सर्वोत्तम उपाय आहे !’

(समाप्त)

– श्री. राज धनंजय कर्वे, ज्योतिष विशारद, महर्षि अध्यात्म विश्‍वविद्यालय, गोवा. (२०.१०.२०१९)