कुठल्या भाषेत आहेत एवढी विशेषणे आणि वाक्यांच्या गमतीजमती ?

आज ‘मराठी राजभाषा दिन’ आहे. त्या निमित्ताने…

मराठी भाषेत असे अनेक शब्द आहेत की, जी विशेषणे म्हणून वापरण्यात येतात. अशा प्रकारची भाषा समृद्ध असलेली विशेषणे अन्य विदेशी भाषांमध्ये आढळून येणार नाहीत. अशी वैशिष्ट्यपूर्ण विशेषणे येथे देत आहोत.

लुसलुशीत, खुसखुशीत, भुसभुशीत, घसघशीत, रसरशीत, ठसठशीत, कुरकुरीत, चुरचुरीत, झणझणीत, सणसणीत, ढणढणीत, ठणठणीत, दणदणीत, चुणचुणीत, टुणटुणीत, चमचमीत, दमदमीत, खमखमीत, झगझगीत, झगमगीत, खणखणीत, रखरखीत, चटमटीत/ चटपटीत, खुटखुटीत, गरगरीत, चकचकीत, गुटगुटीत, सुटसुटीत, तुकतुकीत, बटबटीत, पचपचीत, खरखरीत, खरमरीत, तरतरीत, सरबरीत, करकरीत, फडफडीत, शिडशिडीत, मिळमिळीत, बुळबुळीत, तुळतुळीत, जळजळीत, ढळढळीत, डळमळीत, गुळगुळीत, गुळमुळीत.

मराठी भाषेची गंमत

अमेरिकन भाषातज्ञ मॅक्सिन बर्नसन यांनी मराठीविषयी लिहिले आहे, ‘ही मराठी भाषा पुष्कळ छान आहे; पण जीव घाबरा करणारी आहे. मराठी भाषेत बाळबोध लिपीपासूनच हिंसेचे बाळकडू पाजले जाते !’ उदाहरणार्थ

१. अक्षरांचे पोट फोडणे, पाय मोडणे

२. इतिहासात तर ‘ध’ चा ‘मा’सुद्धा केला जातो !

मराठी भाषेच्या सामाजिक व्यवहारातही उघड उघड हिंसाचार दिसतो, उदाहरणार्थ

१. नाक दाबले, तर तोंड उघडणे

२. अमक्याचे खापर, तमक्याच्या माथी फोडणे

३. धारेवर धरणे

४. पाठीत खंजीर खुपसणे

५. बिन पाण्याने हजामत करणे

६. रक्त आटवणे, पाय ओढणे, पोटावर पाय देणे, कान उपटणे, डोक्यावर मिरे वाटणे इत्यादी.

ही मराठी माणसे स्वत:विषयीही हिंसक असतात, म्हणजे झोपेतून उठल्यावर अंग मोडतात, बोटे मोडतात, घसाफोड करतात, तोंड फाटेस्तोवर बोलतात, घर डोक्यावर घेतात, डोक्यात राख घालतात आणि काहीही खातात, मार खातात, बोलणी खातात, डोके खातात, वेळ खातात, लिहितांना काना-मात्रा वेलांट्या खाऊन टाकतात अन् काही जण तर पैसेही खातात…!

यांच्या शरीरशास्त्राच्या कल्पना तर विचित्र आहेत पहा, ‘यांचे हातपाय गळतात, काळजाचे पाणी होते, तोंडचे पाणी पळते, माझा जीव भांड्यात पडला.’

आता सांगा, ‘परकियांना ही भाषा येणार कशी ?’

– श्री. विशाल अडे, धर्मप्रेमी.